Manastiri Eparhije vranjske

Manastiri Eparhije vranjske su dio bogate kulturne baštine Srpskog naroda Južne i istočne Srbije koja se sudbinski vezala za duhovnu, kulturnu i prosvjetnu djelatnosti nacionalno biće srpskog stanovništva ovih područja. Dijeleći sudbinu naroda koji ih je gradio, manastiri izgrađeni na prostoru Južne i istočne Srbije nekada su se uzdizali do lijepog, ili, pak, bili rušeni i spaljivani, od brojnih osvajača ovog dijela Balkana. Njihovi sačuvani ostaci i dalje zrače božanskom svjetlošću koja je okupljala i okuplja narod da slavi Boga i skuplja snagu da opstane i manastire obnovi, i tako u krug.^[1]

Obnavljajući mnoge stare svetinje narod ovog područja Srbije sačuvao je bizantske tekovine Kršćanstva začetog na ovom prostoru, pravoslavne zakone i srpsku duhovnost. Zato, je sam čin upoznavanja s ovim manastirima jednako važna za spoznaju ali i za obnovu porušenih i izgradnju novih manastira na prostoru Južne i istočne Srbije.

Važnost uredi

Spomeničko nasljeđe s prostora Južne i istočne Srbije zauzima značajno mjesto u kulturnoj riznici Srbije i Balkana.^[2] Na teritoriju koja je u nadležnosti Eparhije vranjske i Zavoda za zaštitu spomenika kulture Niša nalazi se 8 općina s 8 gradskih i 355 seoskih naselja.

U registar spomenika kulture i evidenciju niškog Zavoda, upisana su četiri manastira koja su kategorizirana u spomenike kulture od izuzetnog značaja, dok su ostali manastiri proglašeni za spomenike kulture od velikog značaja.^[1]

Popis manastira uredi

Slika	Naziv manastira	Lokacija	Izgrađen	Napomena
Popis manastira Eparhije vranjske^[1]
	Prohor Pčinjski	Prohor Pčinjski	17. stoljeće
	Svetog Stefana	Gornje Žapsko	Srednji vijek - nepoznato
	Svetih apostola Petra i Pavla	Dubnica (Vranje)	Srednji vijek - nepoznato	Prvi put se spominje u Turskom popisu iz 1576/1577.
	Vavedenje Presvete Bogorodice	Palja	13. stoljeće
	Svetog Pantelejmona	Lepčince	14. stoljeće
	Svetog oca Nikolaja	Vranje	Srednji vijek - nepoznato
	Svetog proroka Ilije	Kacapun	13. stoljeće
	Svetog proroka Ilije	Bresnica	1896.	Manastir je bez bratstva
	Svetih apostola Petra i Pavla	Milevci	18. stoljeće
	Svetog velikomučenika Georgija	Oraovica (Preševo)	14. stoljeće
	Svetog arhangela Gavrila	Lopardince	16. stoljeće
	Svetih apostola Petra i Pavla	Dubnica (Vranje)	11. stoljeće
	Svetog Simeona Stopolnika	Soderce	13. stoljeće

Izvori uredi

↑ ^a ^b ^c (srp.) M. Rakocija, Manastiri i crkve Južne i istočne Srbije, Niš, 2013.
↑ (srp.) Miloš Timotijević, Nenad Makuljević. Ikonopis Vranjske eparhije, Beograd: Filozofski fakultet, Katedra za povijest umjetnosti novog stoljeća; Vranje: Eparhija vranjska Srpska pravoslavne crkve, 2005.

Vanjske poveznice uredi

(srp.) Raspored hramova Eparhije vranjske na Mapi Bing (označeno plavom bojom) Arhivirana inačica izvorne stranice od 15. rujna 2016. (Wayback Machine)

[autogenerated1-1] (srp.) M. Rakocija, Manastiri i crkve Južne i istočne Srbije, Niš, 2013.

[2] (srp.) Miloš Timotijević, Nenad Makuljević. Ikonopis Vranjske eparhije, Beograd: Filozofski fakultet, Katedra za povijest umjetnosti novog stoljeća; Vranje: Eparhija vranjska Srpska pravoslavne crkve, 2005.

[1]

[2]