Paša
Paša (turski: paşa) je počasni naslov dodjeljivan visokim vojnim i civilnim dostojanstvenicima u političkom sustavu Otomanskog carstva, koji se stavljao iza vlastita imena (Mehmed-paša, Omer-paša).
Paše su bile više pozicionirane od begova i aga, ali niže od kediva i vezira.
Naslov paša u Otomanskom političkom sustavu uredi
Postajale su tri razine naslova - paša, i ovisila su o količini tugova[1] (tri, dva i jedan tug) koje je dostojanstvenik posjedovao u skladu s tursko-mongolskom ratničko - konjaničkom tradicijom.
- Paša od jednog tuga, zvan je miri-liva (u vojsci je to odgovaralo činu brigadnog generala ili kontraadmirala u mornarici), u civilnoj upravi zvan je sandžakbeg, namjesnik sandžaka
- Paša od dva tuga, zvan je ferik (u vojsci je to odgovaralo činu divizijskog generala ili viceadmirala u mornarici), u civilnoj upravi bio je beglerbeg, namjesnik pašaluka ili ajaleta
- Samo je sultan bio dostojanstvnik od četiri tuga kao vrhovni zapovjednik vojske i suveren carstva.
U modernoj Republici Turskoj naslov paša, dodjeljivan je najvišim vojnim časnicima (generalima, maršalima), ali je ukinuta 1934. godine.
Podrijetlo riječi paša uredi
Riječ paša nastala je od turske složenice: başa = poglavar (baş ağa, baş=glava, ağa= vladar)[2]
Popis nekih poznatih paša uredi
- Ahmed-paša Hercegović
- Ahmed paša (Claude Alexandre de Bonneval)
- Ali paša - državnik
- Aga Gombas paša uspješni turski poslovni čovjek
- Barbarosa Hajrudin paša
- Cigalazade Jusuf Sinan paša
- Emin paša
- Enver-paša
- Esad paša
- Fahri paša
- Fuad paša
- Glubb paša (John Bagot Glubb)
- Gordon paša
- Ibrahim paša
- Ismet paša (İsmet İnönü)
- Jafar al-Askari
- Jamal paša
- Kara Mustafa paša
- Kazazian paša
- Kilic Ali paša
- Kara Mustafa paša
- Mehmed paša Sokolović
- Melling paša
- Midhat paša
- Muhammad Ali paša — podkralj Egipta
- Mustafa Kemal paša, više znan kao Kemal Atatürk osnivač RepublikeTurske
- Mustafa Rešid paša
- Nubar paša
- Osman-paša Bošnjak
- Pijale paša
- Rijad paša — Egipatski državnik
- Said paša
- Sinan paša
- Sulejman paša
- Talat paša
- Tusun paša
- Yusuf Karamanli Paša od Tripolija
Izvori uredi
- ↑ Tug (turski: konjski rep) je konjski rep privezan na vrhu koplja, sa zlatnom jabukom na vrhu, koji se nosio kao zastava pred pašama kada su putovali ili odlazili u ratove.
- ↑ Online Etymology Dictionary - Pasha
Literatura uredi
- Opća enciklopedija JLZ - Zagreb 1980. godine (6. knjiga)