Ureznica
Ureznica je alat za ručno urezivanje navoja manjih promjera. Glavni dio ureznice su: rezni dio, vrat i četverokut za držač. Ručne ureznice najčešće imaju 3 ili 4 oštrice. Navoji se ručno urezuju garniturom ureznica (najčešće 3 ureznice), čiji je redoslijed označen na drškama, crticama po obodu:
- I ureznica, ima najmanji promjer, a navoj nema puni profil, zubi su zasječeni, tako da ureznica ima konusni oblik po čitavoj dužini radnog dijela. Po obodu drške nalazi se jedna crtica.
- II ureznica ima konus samo na početku, a navoj ima oblik koji je već blizak punom profilu koji izrađuje. Po obodu drške nalaze se dvije crtice.
- III ureznica ima konus samo na vrhu, a zubi imaju oblik punog profila navoja koji se izrađuje. Po obodu drške nema niti jedne crte.
Obični držači ureznica imaju najčešće 3 ili 4 četverokutna otvora, a jedan se otvor postavi na četverokut ureznice. Univerzalni držači ureznica mogu mijenjati veličinu četverokuta, pa se samim tim držačima može pridržavati više različitih izmjera (dimenzija) ureznica.
Postupak rada uredi
Prije početka urezivanja navoja treba izbušiti provrt svrdlom odgovarajućeg promjera, prema tablici iz priručnika ili iz tablice koja se nalazi na leđnoj strani pomičnog mjerila:
- nepotpuni (slijepi) provrti izbuše se 1 do 3 mm dublje od duljine navoja, da se ne bi slomila ureznica;
- pri urezivanju navoja ureznicama iz garniture od 3 ureznice, najprije se urezuje s prvom ureznicom, tako da se ona postavi okomito na provrt, da se ne bi dobio kosi navoj;
- pri urezivanju navoja, ureznica se okreće pomoću držača za pola okreta u smjeru rezanja, a zatim se vraća u suprotnom smjeru radi loma strugotine;
- pri urezivanju navoja u mekom materijalu, ureznicu je potrebno povremeno izvaditi i očistiti provrt od strugotine, pogotovo kod dubljih i slijepih provrta;
- pri urezivanju navoja potrebno je povremeno vršiti podmazivanje ureznica da bi se smanjilo trenje i olakšalo rezanje, te dobio fin i gladak navoj.[1]
Tablica potrebnih provrta prije urezivanja uredi
| Metrički navoj | ||
|---|---|---|
| Navoj | Svrdlo za provrt | |
| M3 × 0,5 | 2,5 mm | |
| M4 × 0,7 | 3,3 mm | |
| M5 × 0,8 | 4,3 mm | |
| M6 × 1,0 | 5,2 mm | |
| M7 × 1,0 | 6,1 mm | |
| M8 × 1,25 | 6,9 mm | |
| M8 × 1,0 | 7,1 mm | |
| M10 × 1,5 | 8,7 mm | |
| M10 × 1,25 | 8,9 mm | |
| M10 × 1,0 | 9,1 mm | |
| M12 × 1,75 | 10,5 mm | |
| M12 × 1,5 | 10,7 mm | |
| M14 × 2,0 | 12,2 mm | |
| M14 × 1,5 | 12,7 mm | |
| M16 × 2,0 | 14,2 mm | |
| M16 × 1,5 | 14,7 mm | |
| Promjer rupe odnosi se na 75% dubine svrdla | ||
Slike uredi
|
Poveznice uredi
Izvori uredi
- ↑ Mijo Matošević: "Tehnologija obrade i montaže", udžbenik za I razred strojarske struke, Um d.o.o., 2005.