Drugi punski rat
Drugi punski rat (proljeće 218. pr. Kr. - 201. pr. Kr.;[2][3] također poznat pod nazivom Hannibalski rat[3] ili Rat protiv Hannibala) bio je drugi od tri velika rata između Rima i Kartage te ujedno jedan od najvećih i najdestruktivnijih ratova antičke povijesti.[2] U ratu su osim Rima i Kartage sudjelovala talijanska autonomna plemena i gradovi-države, grčki polisi i političke zajednice, Numidija te brojna iberska plemena. Borbe su se nešto više od 17 godina vodile duž cijelog Mediterana (današnja Španjolska, Italija, Sicilija i sjeverna Afrika[3]), a broj poginulih vojnika i civila iznosi nekoliko stotina tisuća. Tijekom rata uništen je velik broj gradova, sela i poljoprivrednih zemljišta.
| Drugi punski rat | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dio Punskih ratova | |||||||
| |||||||
| Sukobljeni | |||||||
| Rimska Republika Etolski savez Pergam Numidija Iberska plemena |
Kartaga Sirakuza Masesili Kraljevina Makedonija Iberska plemena | ||||||
| Vođe | |||||||
| Scipion Stariji Kvint Fabije Maksim Publije Kornelije Scipion Tiberije Sempronije Gaj Flaminije Gaj Klaudije Marcel Gaj Terencije Varon Gaj Klaudije Nero |
Hanibal Hasdrubal Barca Mago Barca Hasdrubal Gisco Hanon Stariji Filip V. | ||||||
| Vojne snage | |||||||
| 768 500[1] | 700 000+ | ||||||
| Posljedice | |||||||
| 300 000 mrtvih | 316 000 mrtvih | ||||||
Casus belli bio je Hanibalovo osvajanje i uništavanje iberskog grada Saguntuma 219. pr. Kr koji je bio jedan od rimskih savezničkih gradova. Ovaj čin doveo je do objave rata s rimske strane koja se dogodila u proljeće 218. pr. Kr. Zbog jake rimske mornarice koja je kontrolirala more,[2] Hanibal je preko Alpa umarširao u Apeninski poluotok te uz pomoć galskih plemena u nekoliko navrata Rimljanima zadao velike ljudske gubitke i uništio brojnu imovinu. Bitka kod Kane odnijela je živote oko 70 000 rimskih vojnika, a nakon zarobljeništva i smrti preko 130 000 vojnika Rim je Kartagi predao kontrolu nad većim dijelom zapadne Italije.
Protiv Hanibalove vojne strategije Rimljani su prihvatili tzv. Fabijanovu strategiju - izbjegavanje direktnog sukoba s Hanibalovom glavnom vojskom i fokus na uništavanje njegovih saveznika, odnosno ubijanje ostalih generala vojske Kartage. Nakon implementacije strategije rimska vojska ponovno je uspostavila kontrolu nad većim gradovima koji su se pridružili Kartagi, a vrlo važna strateška pobjeda Rima dogodila se 207. pr. Kr kada su Hanibalu presječena i onemogućena nova vojna pojačanja. Kartaga je svoju vladavinu u Iberiji završila doživjevši poraz u bitci kod Ilipa 206. pr. Kr. Invazijom na Afriku Rimljani su 204. pr. Kr. prisilili kartaški senat da povuče svu vojsku s poluotoka. Završni okršaj između rimskog vojskovođe Scipiona i Hanibala dogodio se 202. pr. Kr., a ta bitka poznata je pod imenom bitka kod Zame. Pobjedom Rimljana potpisan je sporazum o miru koji je Kartagu postavio u ekonomski i vojno subordinirani položaj. Kartaga je morala platiti veliku ratnu odštetu (10 000 talenata), predati Rimu cijelu flotu ratne mornarice, slonove i rimske zarobljenike.[3] Potpisanim sporazumom Kartaga nije smjela ratovati bez direktnog odobrenja Rimskog senata.[2][3] Drugi punski rat preokrenuo je odnos moći u antičkom svijetu te je Rim postao najjača vojna i ekonomska sila idućih 600 godina.[2]
Izvori uredi
- ↑ Beck, Hans (2011.). "The Reasons for the War". A Companion to the Punic Wars, Oxford: Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-405-17600-2.
- ↑ a b c d e Second Punic War, britannica.com, pristupljeno 2. rujna 2018.
- ↑ a b c d e Second Punic War, ancient.eu, pristupljeno 2. rujna 2018.