Gradihna, dukljanski kralj
Gradihna na crnogor. ćiril. Градихна (spominje se i kao Gradinja), dukljanski kralj, iz dinastije Vojislavljevića, vladao oko 1131. do 1142. godine.
| Gradihna Градихна | |
|---|---|
| Dukljanski kralj | |
| Vladavina | 1131. – 1142. |
| kralj | |
| Krunidba | 1131. |
| Prethodnik | Đorđe |
| Nasljednik | Radoslav |
| Djeca | Radoslav, Jovan (Lobar) i Vladimir |
| Dinastija | Vojislavljevići |
| Smrt | 1142., Skadar |
| Pokop | Manastir Sv. Srđa i Vlakha, Skadar |
| Vjera | Katolik |
Bio je brat Grubeše, dukljnaskoga kralja koga je 1125. kod Bara pogubio prijethodno (1118. godine) svrgnuti kralj Đorđe.
Bijeg u Rašku i Zahumlje uredi
Za razliku od druga svoja dva brata, Dragihne i Dragila koji su u zamjenu za lojalnost kralju Đorđu dobili na upravljanje župu Zeta u dukljanskoj državi, Gradihna je prebjegao u Rašku i ostao u opoziciji spram dukljanskog kralja.
U Raškoj se Gradihna oženio i dobio sinove Radoslava, Jovana (Lobara) i Vladimira.
No, dukljanski kralj Đorđe 1127. napao je i pokorio Rašku, te je od nje opet napravio Duklji vazalnu oblast.
Gradihna bježi u Zahumlje. Otuda uspostavlja kontakt s bratom Dragihnom u Duklji i Bizanticima iz Drača.
Zbacivanje Đorđa uredi
Bizantski pohod na Duklju, u kojem Gradihna sudjeluje, poduzet je 1131. godine iz Drača. Ljetopis popa Dukljanina opisuje te događaje (citat je prijevod na crnogorski):
»... u Drač je došao drugi vojskovođa, gospodin Aleksije Kontostefan. Međutim, kralj Đorđe sakupi vojsku... Kad je to čuo vojskovođa gospodin Aleksije, sakupi sa Gradinjom (Gradihnom - prim.a.) i njegovim bratom vojsku, pa svi krenu na kralja... I navale na njihov logor, pobiju i izranjave veoma veliki broj ljudi, i naćeraju ih u bijeg.«Nakon poraza dukljanske vojske, kralja Đorđa su uhitili i odveli u Carigrad, kamo je i umro.
Gradihna je postao novi dukljanski kralj, no praktički je bio bizantski vazal.
Na tronu uredi
Ljetopis popa Dukljanina izvješćuje da je sukob s kraljem Đorđem prouzročio brojnu emigraciju, no Gradihna je bio blag, krotak, milosrdan, zaštitnik udovica i siročadi:
»Zbog toga i oni koji su se rasuli po oblastima i pokrajinama, kao i po Apuliji, čuvši o njegovom poštenom životu, odmah su se vratili u svoja mjesta, i u svoj rodni kraj, te opet napuniše i naseliše zemlju, koja je već bila skoro sasvim razorena i opustjela.«Dalje Ljetopis popa Dukljanina opisuje da je podnio kralj Gradinja u danima svoga vladanja mnoge prevare i nepravde od rđavih ljudi, ali ga je od svega Bog izbavio.
Smrt uredi
Umro je 1142. godine. Pokopan je u manastiru Sv. Srđa i Vlakha u Skadru.
»Kad se navrši jedanaest godina njegovog kraljevanja, ode putem svih smrtnika i počinu u miru sa precima svojim. Sahranjen je počasno i sa dostojanstvom, rukama svojih sinova, kneza Radoslava, Jovana i Vladimira, u manastiru svetih mučenika Srđa i Vakha.«Nasljednik uredi
Na dukljanskom ga je prijestolju, uz suglasnost Manuela I. Komnena, nasljedio najstariji sin Radoslav.
Izvori uredi
- ↑ (crn.) Ljetopis popa Dukljanina, Glava XLV
- ↑ a b (crn.) Ljetopis popa Dukljanina, Glava XLVI