Gradihna, dukljanski kralj

Gradihna na crnogor. ćiril. Градихна (spominje se i kao Gradinja), dukljanski kralj, iz dinastije Vojislavljevića, vladao oko 1131. do 1142. godine.

Gradihna Градихна
Dukljanski kralj
Vladavina	1131. – 1142.
kralj
Krunidba	1131.
Prethodnik	Đorđe
Nasljednik	Radoslav
Djeca	Radoslav, Jovan (Lobar) i Vladimir
Dinastija	Vojislavljevići
Smrt	1142., Skadar
Pokop	Manastir Sv. Srđa i Vlakha, Skadar
Vjera	Katolik

Bio je brat Grubeše, dukljnaskoga kralja koga je 1125. kod Bara pogubio prijethodno (1118. godine) svrgnuti kralj Đorđe.

Bijeg u Rašku i Zahumlje

Za razliku od druga svoja dva brata, Dragihne i Dragila koji su u zamjenu za lojalnost kralju Đorđu dobili na upravljanje župu Zeta u dukljanskoj državi, Gradihna je prebjegao u Rašku i ostao u opoziciji spram dukljanskog kralja.

U Raškoj se Gradihna oženio i dobio sinove Radoslava, Jovana (Lobara) i Vladimira.

No, dukljanski kralj Đorđe 1127. napao je i pokorio Rašku, te je od nje opet napravio Duklji vazalnu oblast.

Gradihna bježi u Zahumlje. Otuda uspostavlja kontakt s bratom Dragihnom u Duklji i Bizanticima iz Drača.

Zbacivanje Đorđa

Bizantski pohod na Duklju, u kojem Gradihna sudjeluje, poduzet je 1131. godine iz Drača. Ljetopis popa Dukljanina opisuje te događaje (citat je prijevod na crnogorski):

 »... u Drač je došao drugi vojskovođa, gospodin Aleksije Kontostefan. Međutim, kralj Đorđe sakupi vojsku... Kad je to čuo vojskovođa gospodin Aleksije, sakupi sa Gradinjom (Gradihnom - prim.a.) i njegovim bratom vojsku, pa svi krenu na kralja... I navale na njihov logor, pobiju i izranjave veoma veliki broj ljudi, i naćeraju ih u bijeg.«

Nakon poraza dukljanske vojske, kralja Đorđa su uhitili i odveli u Carigrad, kamo je i umro.

Gradihna je postao novi dukljanski kralj, no praktički je bio bizantski vazal.

Na tronu

Ljetopis popa Dukljanina izvješćuje da je sukob s kraljem Đorđem prouzročio brojnu emigraciju, no Gradihna je bio blag, krotak, milosrdan, zaštitnik udovica i siročadi:

»Zbog toga i oni koji su se rasuli po oblastima i pokrajinama, kao i po Apuliji, čuvši o njegovom poštenom životu, odmah su se vratili u svoja mjesta, i u svoj rodni kraj, te opet napuniše i naseliše zemlju, koja je već bila skoro sasvim razorena i opustjela.«

Dalje Ljetopis popa Dukljanina opisuje da je podnio kralj Gradinja u danima svoga vladanja mnoge prevare i nepravde od rđavih ljudi, ali ga je od svega Bog izbavio.

Smrt

Umro je 1142. godine. Pokopan je u manastiru Sv. Srđa i Vlakha u Skadru.

»Kad se navrši jedanaest godina njegovog kraljevanja, ode putem svih smrtnika i počinu u miru sa precima svojim. Sahranjen je počasno i sa dostojanstvom, rukama svojih sinova, kneza Radoslava, Jovana i Vladimira, u manastiru svetih mučenika Srđa i Vakha.«

Nasljednik

Na dukljanskom ga je prijestolju, uz suglasnost Manuela I. Komnena, nasljedio najstariji sin Radoslav.