Wikipedija

Klaus Iohannis

Klaus Werner Iohannis (Sibiu, 13. lipnja 1959.) rumunjski je političar, fizičar i bivši učitelj koji je obnašao dužnost šestog predsjednika Rumunjske od 2014. do 2025. godine.[1] Prije ulaska u politiku, Iohannis je bio učitelj fizike u Nacionalnom kolegiju Samuela von Brukenthala u rodnom Sibiuu.

Klaus Iohannis
Iohannis 2022.
Rođeno imeKlaus Werner Iohannis
Rođenje (1959.-06-13) 13. lipnja 1959. (65 god.)
Sibiu, Socijalistička Republika Rumunjska
StrankaNezavisni (od 2014.)
Bivše strankeDemokratski forum Nijemaca u Rumunjskoj (1990. – 2013.)
Nacionalno-liberalna stranka
(2013. – 2014.)
Zanimanjeprofesor fizike, pedagog, političar
6. predsjednik Rumunjske
21. prosinca 2014. – 12. prosinca 2025.
PremijerVictor Ponta
Dacian Cioloș
Sorin Grindeanu
PrethodnikTraian Băsescu
NasljednikIlie Bolojan (v.d.)
Gradonačelnik Sibiua
30. lipnja 2000. – 2. prosinca 2014.
PrethodnikDan Condurat
NasljednikAstrid Fodor
Predsjednik Nacionalno-liberalne stranke
28. lipnja 2014. – 18. prosinca 2014.
PrethodnikCrin Antonescu
NasljednikAlina Gorghiu
Vasile Blaga
Predsjednik Demokratskog foruma Nijemaca u Rumunjskoj
2002. – 2013.
PrethodnikEberhard Wolfgang Wittstock
NasljednikPaul-Jürgen Porr

Iohannis je prvi puta izabran za gradonačelnika rumunjskog grada Sibiu 2000. godine, kao predstavnik Demokratskog foruma Nijemaca u Rumunjskoj (FDGR/DFDR). Iako je broj transilvanskih Saksonaca u Sibiuu do početka 2000-ih drastično opao na sićušnu manjinu, osvojio je iznenađujuću pobjedu te je ponovno izabran s velikom premošću 2004., 2008. i 2012. godine. Pripisuju mu se zasluge za pretvaranje svojeg rodnog grada u jednu od najpopularnijih turističkih odredišta Rumunjske; Sibiu je 2007. s Luxemburgom, proglašen Europskom prijestolnicom kulture.

U listopadu 2009. godine, četiri od pet političkih skupina u Parlamentu Rumunjske – osim Demokratsko-liberalne stranke (PDL) tadašnjeg predsjednika Traiana Băsescu – predložile su Iohannisa za kandidata za dužnost premijera Rumunjske. Iako je parlament usvojio deklaraciju kojom je izrazio podršku njegovoj kandidaturi, Băsescu je ipak odbio njegovu nominaciju.[2] Iohannis je iste godine ponovno bio kandidat za premijera, ovaj put kao predstavnik Nacionalno-liberalne stranke (PNL) i Socijaldemokratske stranke (PSD).[3] U veljači 2013. godine postao je član Nacionalne liberalne stranke (PNL), prihvaćajući poziv tadašnjeg liberalnog vođe Crina Antonescua, te je odmah izabran za prvog potpredsjednika stranke, a sljedeće godine postao je predsjednik PNL-a. Iohannis je preuzeo dužnost predsjednika PNL-a 2014. godine, nakon što je između 2002. i 2013. bio vođa Demokratskog foruma Nijemaca u Rumunjskoj (FDGR/DFDR). Na izborima 2014. godine izabran je za predsjednika, a potom je ponovno izabran s velikom premošću 2019. godine.

Njegov drugi mandat obilježen je povlačenjem demokracije,[4] blagim pomakom prema neliberalizmu[5] i autoritarnijim načinom vladavine,[6] osobito nakon političke krize 2021. godine i formiranja Nacionalne koalicije za Rumunjsku (CNR).[7] Suočavao se s optužbama za ograničavanje slobode govora i slobode medija.[8][9] Nadalje, njegova je popularnost opala od travnja 2021. nadalje, dok je biračko tijelo sve više izražavalo nezadovoljstvo njegovim političkim ponašanjem, preferirajući Socijaldemokratsku stranku (PSD) te odbacujući njegove bivše političke saveznike (iako su neki od njih bili samo privremeni). Anketa iz lipnja 2023. godine pokazala je da više od 90 % Rumunaca nije imalo povjerenja u Iohannisa, dok je samo 8 % imalo pozitivno mišljenje o njemu.[10] Godine 2023. Economistov indeks demokracije svrstao je Rumunjsku na posljednje mjesto u Europskoj uniji po pitanju demokracije,[11][12] čak i iza Mađarske pod vodstvom Viktora Orbána.[13][14][15][16][17] Njegov mandat produžen je zbog poništenja predsjedničkih izbora 2024. godine, no podnio je ostavku u veljači 2025. godine.

Ideološki konzervativan,[18][19][20][21] Iohannis prvi je rumunjski predsjednik koji pripada etničkoj manjini, budući da je transilvanski Saksonac, član rumunjske njemačke manjine koja se nastanila u Transilvaniji tijekom visokog srednjeg vijeka.[22]

Izvori

uredi
  1. ↑ Klaus Iohannis: "Pentru a scuti România de această criză, demisionez din funcția de președinte al României". digi24.ro (rumunjski). Pristupljeno 10. veljače 2025.
  2. ↑ Romanian opposition demands new PM. Euronews (engleski). 21. listopada 2009. Inačica izvorne stranice arhivirana 29. veljače 2012. Pristupljeno 16. studenoga 2014.
  3. ↑ National minorities in Romania's Parliament support Mircea Geoana's candidacy for runoff presidential election – FINANCIARUL – ultimele stiri din Finante, Banci, Economie, Imobiliare si IT (engleski). 30. studenoga 2009. Inačica izvorne stranice arhivirana 10. siječnja 2014. Pristupljeno 16. studenoga 2014.
  4. ↑ Romania: Nations in Transit 2022 Country Report. freedomhouse.org (engleski). Pristupljeno 3. rujna 2024.
  5. ↑ Grădinaru, Magda. 11. kolovoza 2023. Cei doi mari câștigători ai protestelor din 10 august. Spotmedia.ro (rumunjski). Pristupljeno 8. rujna 2024.
  6. ↑ Ghinea, Cristian. 4. prosinca 2023. [P] Democrația moare în liniște. Cum instaurează triada Klaus Iohannis – Eduard Hellvig – Marcel Ciolacu un regim siloviki în România. HotNews (rumunjski). Pristupljeno 9. rujna 2024.
  7. ↑ Pantazi, Cristian. 28. rujna 2022. România sub anestezie generală. Banii de la PSD și PNL distrug accelerat libertatea de exprimare. G4 Media (rumunjski). Pristupljeno 3. rujna 2024.
  8. ↑ 45 de ONG-uri critică reacția președintelui Iohannis în cazul legilor securității: "Un atac la adresa avertizorilor de integritate și a libertății presei" (rumunjski). 10. lipnja 2022.
  9. ↑ Tăpălagă, Dan. 7. lipnja 2022. Un președinte fără busolă. Klaus Iohannis și "oamenii îngrijorați", atac grav la libertatea presei și la G4Media.ro. G4 Media (rumunjski). Pristupljeno 9. rujna 2024.
  10. ↑ Klaus Iohannis a pierdut complet încrederea românilor! Are un nivel de 90% dezaprobare. Sondaj CURS. Capital (rumunjski). 26. lipnja 2023. Pristupljeno 24. prosinca 2023.
  11. ↑ Economist Intelligence Unit. 2023. The Democracy Index 2023 (PDF) (izvješće). Economist Intelligence Unit. Pristupljeno 2. veljače 2024.
  12. ↑ Romania, last among EU countries in the Economist's annual Democracy Index (engleski). 3. veljače 2023.
  13. ↑ România, cea mai slabă democrație din Uniunea Europeană. "Societatea noastră este prinsă într-un cerc vicios" (rumunjski). 2. veljače 2023.
  14. ↑ Liberă, Europa. 2. veljače 2023. Indexul democrației: România e pe ultimul loc în UE. Europa Liberă România (rumunjski)
  15. ↑ The Economist: România are o democrație "deficitară" și este pe ultimul loc în rândul țărilor UE. Euronews Romania (rumunjski). 2. veljače 2023. Pristupljeno 4. rujna 2024.
  16. ↑ Pricop, Sebastian. 2. veljače 2023. România are o democrație "deficitară" și e pe ultimul loc în UE, potrivit clasamentului anual realizat de the Economist. Libertatea (rumunjski). Pristupljeno 31. kolovoza 2024.
  17. ↑ Anton, Christian. 2. veljače 2023. The Economist: România, pe ultimul loc în UE la capitolul democrație. Care sunt cele mai consolidate democrații din lume. Știrile PRO TV (rumunjski). Pristupljeno 4. rujna 2024.
  18. ↑ C, A. 21. studenoga 2019. HANDELSBLATT: Cu un preşedinte conservator, românii speră într-un viitor mai bun. Agenția de presă Rador (rumunjski). Pristupljeno 11. svibnja 2023.
  19. ↑ Conservative Klaus Iohannis wins re-election as Romania's president (engleski). 26. lipnja 2023.
  20. ↑ Exit Poll Shows Romania's Iohannis Wins 2nd Term in Runoff. VOA (engleski). 24. studenoga 2019. Pristupljeno 11. svibnja 2023.
  21. ↑ Surprise Presidential Victory for Romania's Klaus Iohannis. NDTV.com (engleski). Pristupljeno 11. svibnja 2023.
  22. ↑ Valentina Pop. 17. studenoga 2014. Romanians elect first ethnic German president. EUobserver (engleski)

Vanjske poveznice

uredi

Mrežne stranice

uredi

Ostali projekti

uredi
 Zajednički poslužitelj ima još gradiva o temi Klaus Iohannis
Dobavljeno iz "https://hr.wikipedia.org/w/index.php?title=Klaus_Iohannis&oldid=7178934"