Lira (zviježđe): razlika između inačica
Izbrisani sadržaj Dodani sadržaj
m Bot: ispravlja preusmjeravanja |
Nema sažetka uređivanja |
||
Redak 17:
*[[Alpha Liridi]] |
bordering =
*[[Zmaj (zviježđe)|Zmaj]]
*[[Herkul (zviježđe)|Herkul]]
Line 25 ⟶ 26:
month = kolovozu |
notes=}}
Lira (''lat:Lyre'') je jedno od originalnih Ptolomejevih 48 zviježđa i danas jedno od 88 modernih zviježđa. Lira je maleno zviježđe ali zvijezda [[Vega]] koja mu pripada je jedna od najsjajnijih na nebu. Lira je ime dobila po žičanom instrumentu iz antike koji se koristi danas još u nekim dijelovima [[Grčka|Grčke]].
Prema grčkoj mitologiji, bog Hermes napravio je liru od oklopa velike kornjače. Hermes je kasnije liru ukrasio životinjskom kožom i antilopinim rogovima. Lira je bila povezana s Apolonskim vrlinama umjerenosti i staloženosti, suprotno Dionizijevim koje su predstavljale ekstazu i slavlje.
Lira pripada sjevernoj nebeskoj hemisferi. Susjedna zviježđa su [[Zmaj_(zviježđe)|Zmaj]], [[Herkul_(zviježđe)|Herkul]], [[Lisica_(zviježđe)|Lisica]] i [[Labud_(zviježđe)|Labud]].
==Svojstva==
===Najsjajnije zvijezde u Liri su:===
*α Lyr [[Vega]]: s [[prividni sjaj|prividnom magnitudom]] od + 0.03, Vega je druga najsjajnija zvijezda na sjevernom noćnom nebu, Samo je [[Arktur]] neznatno sjajniji, i peta najsjajnija zvijezda. [[Spektralna klasa]] zvijezde je A0 V i nalazi se na udaljenosti od 25.3 [[ly]].
*[[Beta Lyrae|β Lyr]] (Sheliak): tip pomračinskih [[dvojne zvijezde|dvojnih zvijezda]] nazvano je prema ovoj zvijezdi - zvijezde Beta-Lyrae. Sheliak ima promjenivi prividni sjaj od + 3.45 magnituda i spektralnu klasu B8 II.
*[[Gamma Lyrae|γ Lyr]] (Sulafat): je [[višestruka zvijezda]] s prividnim sjajem od + 3.24 magnitude i spektralne klase B9 III
*[[Delta Lyrae|δ Lyr]]: je dvojna zvijezda koja se sastoji od plavo-bijele zvijezde s prividnim sjajnem + 6 magnituda i [[crveni div|crvenog diva]] koji mijenja sjaj od + 4 do + 5 magnitude.
*[[Epsilon Lyrae|ε Lyr]]: je poznata četverosturka zvijezda koja se sastoji od dva para dvostrukih zvijezda. Zbog ove karakteristike poznata je i pod imenom "Double-Double".
*[[Zeta Lyrae|ζ Lyr]]: dvojna zvijezda koju je moguće razdvojiti dvogledom.
*[[RR Lyrae|RR Lyr]]: je prototip zvijezde po kojoj je nazvana klasa promjenjivih zvijezda RR-Lyare.
===Objekti dubokog Svemira===
U Liri se nalazi nekolicina sjajnijih i amaterima dostupnijih objekata. Među njima je [[Messier 56|M56]], relativno rijedak [[kuglasti skup]] promjera od 85 ly i udaljen 32,900 ly. Prividni sjaj M56 je + 8.3 magnitude. [[Messier 57|M57]] je veoma poznata i popularna [[planetarna maglica]]. Poznata je i pod imenom '''Maglica prsten''' zbog svog specifičnog izgleda. Prividni sjaj M57 je + 8.8 magnituda. Udaljenost maglice je oko 2,300 ly a starost između 6,000 i 8,000 godina. [[Kuiper 90]] je obližnji [[crveni patuljak]] udaljen 26 ly i prividnog sjaja od + 11.26 magnituda.
== Vansjke poveznice ==
{{Commons|Lyra}}
{{zviježđa}}
[[Kategorija:Zviježđa]]
| |||