|
[[Image:Ibrahim Rugova.jpg|thumb|Ibrahim Rugova]]
'''Ibrahim Rugova''' ([[Crnce]] u općini [[Istok]], [[2. prosinca]] [[1944]]. – [[Priština]], [[21. siječnja]] [[2006]].) [[Kosovo|kosovski]] [[Albanci|albanski]] političar. Nakon studija na prištinskom sveučilištu i usavršavanja u Parizu radio je kao profesor književnosti na [[Sveučilište u Prištini|Sveučilištu u Prištini]].
'''Ibrahim Rugova''' (rođen [[2.12.|2. decembra]] [[1944]]. u selu [[Crnce]], u opštini [[Istok]]; umro [[21.1.|21. januara]] u [[Priština|Prištini]]). Osnovnu školu je završio u Istoku, a srednju u [[Peć]]i. Diplomirao je 1971. i pet godina kasnije magistrirao [[Albanska književnost|albansku književnost]] na [[Univerzitet u Prištini|Univerzitetu u Prištini]]. Specijalizaciju je završio u Parizu na Školi za visoke studije društvenih nauka kod Rolana Barta i doktorirao u Prištini 1984. na temu "Pravci i premise albanske književne kritike". Bio je urednik studentskog časopisa "Bota e re" i "Dituria", književni kritičar, asistent na Albanološkom institutu u Prištini i profesor književnosti.
Politički se angažirao krajem [[1980-ih]] kao jedan od kosovskih intelektualaca koji su se usprotivili [[Slobodan Milošević|Miloševićevoj]] centralizaciji Srbije i ukidanju kosovske pokrajinske autonomije. Osnovao je prvu kosovsku političku stranku [[Demokratski savez Kosova]] koju je vodio sve do [[2005]]. i povlačenja zbog brojnih obveza na položaju predsjednika Kosova.
Na političku scenu stupio je kao predsednik Društva književnika Kosova, oko kog se okupljao albanski pokret na Kosovu i jedan je od potpisnika Apela 215 kosovskih intelektualaca, 1989, kojim su se oni izjasnili protiv Amandmana na Ustav Srbije kojima je ukinuta autonomija Kosova. Zbog toga je isključen iz Saveza komunista Jugoslavije, a međunarodna javnost ga je prihvatila kao disidenta i borca za ljudska i politička prava Albanaca na Kosovu.
Albanski zastupnici u kosovskoj skupštini, predvođeni Rugovom, donijeli su [[2. srpnja]] [[1990]]. Ustavnu deklaraciju u kojoj se Kosovo proglašava republikom. Tri dana kasnije odlukom Skupštine Srbije parlament Kosova je raspušten, što je kosovske Albance potaklo na stvaranje vlastitih, paralelnih institucija vlasti i uprave, uključujući i cjelokupni obrazovni sustav. Godine [[1996]]. sporazumom Rugove i [[Slobodan Milošević|Slobodana Miloševića]] pokušalo se normalizirati situaciju u obrazovnom sustavu, ali to se nije dogodilo.
Početkom decembra 1989. Rugova je osnovao prvu političku stranku na Kosovu, [[Demokratski savez Kosova]], čiji je lider bio do 23. februara 2005, kada se povukao uz obrazloženje da ima brojne obaveze kao [[predsednik Kosova]].
Rugovinu politiku obilježila je strpljivost i zagovaranje mirnog otpora Miloševićevoj vlasti, što mu je donijelo nadimak "Kosovski [[Gandhi]]".
Pod njegovim rukovodstvom 2. jula 1990. albanski delegati Skupštine Kosova doneli su Ustavnu deklaraciju, kojom su Kosovo proglasili republikom. Tri dana kasnije, Skupština Srbije donela je odluku o raspuštanju Skupštine Kosova, nakon čega su Albanci na Kosovu formirali paralelne institucije, uključujući škole. U septembru 1996. Rugova i Milošević odvojeno su potpisali Sporazum o normalizaciji nastave na Kosovu, posle dugotrajne i zakulisne medijacije katoličkog udruženja Sveti Eđidije, ali Sporazum nikada nije sproveden.
Rugova je bio član pregovaračkogpregovaračke timaskupine tokomtijekom srpsko-albanskih pregovora kojiu suveljači održani1999. u [[ RambujeRambouillet]]u u Francuskoj , februara 1999. Prvih mesecmjesec i popol dana [[NATO -vo bomabrdovanjebomabrdiranje SRJ|NATO- bombardovanjavog bombardiranja SRJ]] Rugovaproveo je proveo u kućnom pritvoru u Prištini pod , kako je tada navedeno, zaštitomnadzorom srpske policije. U tom periodurazdoblju Rugova se , pod nerazjašnjenimnejasnim okolnostima , sreosusreo s tadašnjim Jugoslavije Slobodanom Miloševićem i pred kamerama RTV Srbije tražio prekid bombardovanjabombardiranja, prelazak na političke pregovore i autonomiju Kosova u okrivuokviru SRJ. Uz odobrenjeMiloševićevo Miloševićaodobrenje i strano posredovanje, 5. majasvibnja 1999. je avionomzrakoplovom Vlade[[Italija|talijanske]] Italijevlade prebačen u Rim, a nekoliko dana kasnije s porodicomobitelji odlazi u NemačkuNjemačku i u inostranstvuinozemstvu ostaje do povratka na Kosovo , 30. julasrpnja te godine. ▼Strpljivost i zagovaranje mirnog otpora režimu [[Slobodan Milošević|Slobodana Miloševića]] na putu ka nezavisnosti Kosova glavna su obeležja politike koju je sprovodio tokom desetogodišnje zaoštrene kosovske krize, što mu je donelo nadimak Kosovski Gandi.
Na općim izborima, 17. studenoga 2001. njegova je stranka osvojila najviše zastupničkih mjesta i pripalo joj je mjesto predsjednika kosovskog parlamenta i predsjednika Kosova. Za predsjednika Kosova Rugova je izabran 4. ožujka 2002. u četvrtom krugu, nakon što su tri vodeće albanske stranke uspjele postići sporazum o izboru predsjednika i premijera. Poslije kosovskih parlamentarnih izbora u listopadu 2004. na kojima je njegova DSK osvojila najviše zastupničkih mandata ponovno je izabran za predsjednika 3. prosinca [[2004]]. s mandatom od tri godine.
▲Rugova je bio član pregovaračkog tima tokom srpsko-albanskih pregovora koji su održani u [[Rambuje]]u u Francuskoj, februara 1999. Prvih mesec i po dana [[NATO bomabrdovanje SRJ|NATO-bombardovanja]] Rugova je proveo u kućnom pritvoru u Prištini pod, kako je tada navedeno, zaštitom srpske policije. U tom periodu Rugova se, pod nerazjašnjenim okolnostima, sreo s tadašnjim Jugoslavije Slobodanom Miloševićem i pred kamerama RTV Srbije tražio prekid bombardovanja, prelazak na političke pregovore i autonomiju Kosova u okrivu SRJ. Uz odobrenje Miloševića i strano posredovanje, 5. maja 1999. je avionom Vlade Italije prebačen u Rim, a nekoliko dana kasnije s porodicom odlazi u Nemačku i u inostranstvu ostaje do povratka na Kosovo, 30. jula te godine.
Objavio je više knjiga iz književne teorije, istorijepovijesti i teorije kritike. Dobitnik je više međunarodnih nagrada i priznanja, među kojima su Nagrada za mir i slobodu za 1995. danske FondacijeZaklade PL-Fonden, nagradaNagrada Saharov EvropskogEuropskog parlamenta za 1998, nagradaNagrada za toleranciju za 1999. nemačkognjemačkog grada Minster[[Münster]]a, priznanja OdboraPriznanja grada Njujorka[[New York]]a za predanost u poštovanju načela demokratijedemokracije, novembrau studenom 2005 ., Zaa počasnoggodine Senatora[[2004]]. Evropeu proglašen[[Antwerpen]]u je uproglašen Antverpenupočasnim 1.Senatorom februara 2004Europe. EvropskiEuropski senat čine ličnostiosobe evropskeiz politike nagrađeninagrađene za doprinos u demokratijidemokraciji, miru, nauciznanosti i oblastipodručju ljudskih prava u EvropiEuropi. Proglašen je počasnim doktorom UniverzitetaSveučilišta u [[Tirana|Tirani]] 9. septembrarujna 2004. Počasni je građanin [[Venecija|Venecije]], [[Milano|Milana]] i [[ BrešaBrescia| BrešeBrescie]]. ▼Na opštim izborima, 17. novembra 2001. njegova partija je osvojila najviše poslaničkih mesta i njoj je pripalo mesto predsednika parlamenta Kosova i predsednika Kosova. Za predsednika Kosova Rugova je izabran 4. marta 2002. u četvrtom krugu, pošto su tri vodeće albanske partije, posle tri neuspela pokušaja, postigle sporazum o izboru predsednika i premijera. Ponovo je za predsednika Kosova, s mandatom od tri godine, izabran 3. decembra [[2004]], posle parlamentarnih izbora na Kosovu u oktobru te godine, na kojima je njegova DSK osvojila najviše poslaničkih mandata.
▲Objavio je više knjiga iz književne teorije, istorije i teorije kritike. Dobitnik je više međunarodnih nagrada i priznanja, među kojima su Nagrada za mir i slobodu za 1995. danske Fondacije PL-Fonden, nagrada Saharov Evropskog parlamenta za 1998, nagrada za toleranciju za 1999. nemačkog grada Minster, priznanja Odbora grada Njujorka za predanost u poštovanju načela demokratije, novembra 2005. Za počasnog Senatora Evrope proglašen je u Antverpenu 1. februara 2004. Evropski senat čine ličnosti evropske politike nagrađeni za doprinos u demokratiji, miru, nauci i oblasti ljudskih prava u Evropi. Proglašen je počasnim doktorom Univerziteta u [[Tirana|Tirani]] 9. septembra 2004. Počasni je građanin [[Venecija|Venecije]], [[Milano|Milana]] i [[Breša|Breše]].
Iza sebe je ostavio suprugu Fanu, sinove Mendinija i Uku i kćerku Teutu.
▲[[ CategoryKategorija:Političari]]
[[bg:Ибрахим Ругова]]
| 