Jovan Skerlić

Jovan Skerlić (Beograd, 8. kolovoza 1877. - Beograd, 3. svibnja 1914.), književni povjesničar i kritičar.

Јovan Skerlić

Gimnaziju i Veliku školu završio u Beogradu (1899.), studirao u Lausannei, Parizu i Münchenu. 1905. izabran za izvanrednog profesora srpske književnosti na Beogradskom univerzitetu; 1905. - 1914. urednik Srpskog književnog glasnika; od 1912. do smrti narodni poslanik. Kao književni povjesničar Skerlić je stekao znatnih usluga u izučavanju srpske književnosti 18. i 19. stoljeća. Kao književni kritičar on je pristaša ruske realističke kritike 19. stoljeća i francuske pozitivističkosociološke škole zahtijevajući od književnosti da utilitaristički služi osnovnim demokratsko-progresivnim idealima društva i čovječanstva. Zato je osobitu važnost i polagao idejnom sadržaju a ne umjetničkoj obradi književnog djela i zato će mu "proza biti milija od stiha, sadržaj od oblika, etička emocija od estetičke" (A. G. Matoš).

Svoj politički rad otpočeo je kao socijalist. Oduševljavajući se Svetozarom Markovićem i Vasom Pelagićem, on je još kao mlad student pristupio socijalističkom pokretu razvijajući znatnu aktivnost u Srpskoj socijal-demokratskoj stranci od njenog osnutka do 1905., kada je na 3. kongresu bio isključen iz partije zajedno s tzv. grupom sindikalista koja se nije slagala s partijskom politikom prema buržuaskoj opoziciji i prema sindikatima. Nakon toga je, izjavivši da će cijeloga života ostati socijalistom, postao vođa lijevog republikanskog krila Samostalne radikalne stranke. U deceniju prije Prvog svjetskog rata on je uz Franu Supila i Vasu Stajića jedan od glavnih ideologa Jugoslavenske nacionalne omladine i odlučni pobornik srpsko hrvatske književnosti i narodnog jedinstva zalažući se da i Srbi prihvate latinicu i ocjenjujući pozitivno i s najviše razumijevanja na srpskoj strani Antu Starčevića i politiku Stranke prava. Svojim književnim i javnim radom je 1900. – 1914. znatno utjecao na razvoj srpskog književno-kulturnog i nacionalno-političkog života.

Djela

• Pogled na današnju francusku književnost
• Uništenje estetike i demokratizacija umetnosti
• Jakov Ignjatović
• Omladina i njena književnost
• Vojislav J. Ilić
• Francuski romantičari i srpska narodna poezija
• Srpska književnost u 18 veku
• Svetozar Marković, njegov život, rad i ideje
• Istorijski pregled srpske štampe
• Istorija nove srpske književnosti
• Današnji srpsko-hrvatski nacionalizam
• Pisci i knjige, prikazi i kritike