Libido: razlika između inačica

==Osnovni pojmovi teorije libida==

 

 

Među najvažnijim fenomenima duševnog života Jung uvrstava progresiju i regresiju libida. Pod progresijom prije svega shvaća svakodnevno napredovanje psihičkog procesa prilagođavanja. Prilagođavanje nije postignuto jednom zauvijek, zahtjevima prilagođavanja možemo udovoljiti samo pomoću odgovarajućeg usmjerenog stava, ispunjenje prilagođavanja odvija se u dvije etape: 1. Postizanje stava. 2. Ispunjenje prilagođavanja pomoću zauzetog stava.

Progresija, kao neprestani proces prilagođavanja na uslove sredine, zasnovana je u vitalnoj neophodnosti prilagođavanja. To je nužda koja čovjeka primorava na apsolutnu orijentaciju prema uslovima sredine i potiskivanje svih onih tendencija koje služe [[individuacija|individuaciji]]. Nasuprot tome regresija je prilagođavanje na uslove vlastitog unutrašnjeg svijeta i zasnovana je na vitalnoj neophodnosti udovoljvanja zahtjevima individuacije.

 

 

Progresija i regresija u smislu prilagođavanja vanjskom i unutrašnjem svijetu mogu se staviti u vezu sa [[ekstraverzija|ekstraverzijom]] i [[introverzija|introverzijom]]. Međutim ekstraverzija i introverzija su [[pojam|pojmovi]] koji se kao dinamizmi razlikuju od progresije i regresije. Progresija i regresija su dinamizmi, odnosno zakonomjerni oblici preoblikovanja energije, dok su ekstraverzije i introverzija, kao što im već ime naglašava, dinamizmi ili oblici progresije ili regresije, koji zavise od zauzetog stava. Regresija tako može usljediti na dva načina, ili kao uzmicanje pred uslovima sredine (introverzija) ili kao bjekstvo u ekstravagantan vanjski doživljaj (ekstraverzija). Neuspjeh jednog čovjeka premješta u stanje turobnog razmišljanja, dok drugog tjera u skitanje po kafićima. Libido se ne kreće samo naprijed i nazad, već takođe van i unutra.

 

 

U knjizi «Preobražaji i simboli libida» Jung je upotrijebio izraz «premještanje libida» da bi time označio energetski preobražaj ili preobračenje, pri čemu je mislio na pomjeranje psihičkog intenziteta ili vrijednosti sa jednog sadržaja na drugi. Po Jungu [[kultura]] predstavlja mašinu pomoću koje se prirodni energetski potencijal koristi za radni učinak, to što je čovjak došao do tog otkriča mora da je duboko zasnovano već je u osnovi živih bića . Sam [[život]] koji fizičke i kemijske uslove koristi tako reći kao sredstvo za svoju egzistenciju, odnosno živa materija, je jedan energetski transformator, pri čemu nekako, na još uvijek nepoznati način, učestvuje u prosesu pretvaranja. Ne može se reći da se fizička energija pretvara u život, već samo da je to pretvaranje izraz života. Čovjekova kultura, kao prirodni proces diferencijacije, funkcionira kao treansformator energije, kao mašina. To je najprije tehnička mašina koja koristi prirodne uslove za pretvaranje fizičke i kemijske energije, ali i duhovna mašina, koja koristi duhovne uslove za pretvaranje libida.

Kao što je čoveku pošlo za rukom da pronađe turbinu, na nju navede rijeku i da, iz tako dobivene kinetičke energije, prizvede električnu struju koja se može najrazličitije koristiti, isto tako mu je uspjelo da prirodni nagon, koji protiće prema svojoj usmjerljivosti bez vršenja rada, pomoću mašine prevede u drugi dinamiski oblik, koji omogućuje radni učinak. Pretvaranje nagonske energije odvija se pomoću prevođenja na analogon nagonskog objekta, pri čemu Jung daje primjere iz ceremonija, igara i magijskih radnji primitivnog čovjeka.

 

 

Jung je [[simbol]] definirao kao psihološku mašinu koja pretvara energiju. Simbol koji preobražava energiju je takođe obilježio i kao analogiju libida. Pri čemu je mislio na stvarni simbol, a ne [[semiotika|semiotsko]] tumačenje, odnosno znak. [[Magija]] je prvi radni učinak kojeg primitivni čovjek, pomoću stvaranja analogije, otima od nagonske energije. Ceremonija je magična kada se ne vrši zbog efektivnog radnog učinka, već kad zastane na nivou očekivanja. U ovom slućaju energija se prevodi na nov objekat, pri čemu se stvara nov dinamizam koji, međutim, ostaje magičan sve dotle dok ne izvrši efektivan rad. Prednost koja proistiće iz magijske ceremonije sastoji se u tome što novoposjednuti objekat sadrži djelotvorne mogućnosti u odnosu na psihu. Pomoću svoje vrijednosti djeluje determinirajuće na upliv pri formiranju predstava, tako da je [[duh]] dugo privučen ovim novim objektom i bavi se njime. Determinacija duha kroz objekte koji imaju magično djelovanje ima za posljedicu mogućnost da čovjek, preko neprekidnog bavljenja objektom, tokom igre dolazi do svakakvih otkriča, koja bi mu inače promakla. Ne naziva se uzalud magija majkom [[znanost|nauke]]. Do duboko u srednji vjek ono što nazivamo naukom nije bilo ništa drugo do magija. Pogodan primjer je [[alkemija]] čija simbolika nepogrešivom razumljivošću pokazuje prethodno u principu opisani proces pretvaranja energije.