|
Prevesti, pa vratiti:
----
Oblast Makedonija dobila je ime po Makedoncima (starije ime: Maketi), plemenu dorskog ogranka Helena koje je delimičnim proganjanem i asimilacijom Pajonaca, Brigijaca i Tračana osnovalo svoje kraljevstvo i koje je govorilo varijantom helenskog jezika koja je imala delimične posebnosti u odnosu na fonetiku i leksiku nasuprot ostalim grčkim govorima, kao i uticaj iz susednihsusjednih starobalkanskih jezika.Politička simbioza Makedonaca i Helena južno od Olimpa pod Filipom Drugim osnova je od koje je Aleksandar Treći Veliki stvorio imperiju od Balkana, Egipta i Bliskog Istoka u 4. vekustoljeću p.n.e.
Rimskom okupacijom u 2. vekustoljeću p.n.e. dolazi do uticaja latinske kulture i jezika utemeljene rimskom državnom organizacijom i kolonizacijom.Od vremena primanja Hrišćanstvakršćanstva do podelepodjele Rimskog Carstva na Zapadno i Istočno (1. - 4. vekstoljeće n.e.) centralni i južni deodio Geografske Makedonije u savremenomsuvremenom smislu pripada grčkom jeziku i etnicitetu, dok na severusjeveru preovladava vulgarni latinski.Geografsku Makedoniju u 6. i 7. vekustoljeću p.n.e. naseljavaju slovenskaslavenska plemena (Dragoviti, Velegeziti, VojuniĆi) kao i narodi i plemena tursko-iranskog poreklapodrijetla (Sagudati, Bugari) koja u različnim periodima razaraju Vizantijsku državnu vlast ili žive u periodima opštegopćeg mira.
Uspostavljanjem Bugarske vlasti nad SlovenimaSlavenima Makedonije dolazi do stvaranja etnološkog začetka bugarskog naroda slovenskogslavenskog govora za koji se smatra da je bio oformljen najkasnije do 11. vekastoljeća.Od 1282 do 1392 Makedonija potpada pod srpsku vlast koja uvodi značajne etničke promene kolonizacijom Srba koja se najviše osećaosjeća u Pologu, Skopskom kraju, Poreču, Ovčem Polju, a delimičnodjelimično i oko Prilepa i Seresa.
Padom Geografske Makedonije pod otomansku vlast posleposlije srpskih poraza na Marici (1371), Kosovu polju (1389) i padom Skoplja (1392) dolazi do delimičnedjelimične emigracije Srba ka Severu i kolonizacije Turaka i drugih naroda muslimanske vere i orijentalizacija kulture koja se odrazila na bit lokalnih SlovenaSlavena.Srpska i Bugarskabugarska kultura su kroz vekovevijekove Turkokratije konvergirali u različnim meramamjerama ka Cvijićevom "Centralnom Tipu" kod koga je izbledelaizbledjela nacionalna svestsvijest i pojačala se identifikacija sa pravoslavnom veromvjerom.Jedan deodio gradske i obrazovanije klase aromanskog i slovenskogslavenskog poreklapodrijetla, uglavnom u južnoj Makedoniji u kojoj je živelaživjela etnički grčka populacija smatrao se Grcima.U ranom 19 vekuvijeku dolazi do preporoda Bugara u Makedoniji koja je protekla iz sredina kao Veles, Ohrid, Bitolj, Prilep, Solun i koja se u izvesnojizvjesnoj merimjeri oslanjala na podršku iz Rusije.Bugarski intelektualci ove epohe su Pavel Božigrobski, Rajko Žinzifov, Kuzman Šapkarev, Braća Miladinovi, Grigor Prličev, Jordan Hadžikonstantinov-Džinot (koji je imao fazu srpskog rodoljublja).U periodu preprije Berlinskog Kongresa 1878 i posleposlije propasti projekta "Sanstefanska Bugarska" iste godine jača bugarski nacionalizam unutar Geografske Makedonije, a javlja se i buđenje kod Srba u njenom severnomsjevernom deludijelu koji je u znatnoj merimjeri pomognut meramamjerama srpske vlade.U jeku sukoba bugarske VMRO i srpskih oružanih formacija kao i prosvetnoprosvjetno-propagandne delatnostidjelatnosti Srbije i Bugarske, neretkinerijetki su primeriprimjeri konvertitstva pojedinaca i pojedinih oblasti unutar Vardarske Makedonije.
PodelomPodjelom Geografske Makedonije 1913. godine na Jegejski deodio (Grčka), Vardarski deodio (Srbija), Pirinski (Bugarska) pri čemu su manji krajevi pripali Albaniji sve nabrojane države uspostavljaju dominaciju svog matičnog etniciteta raznim meramamjerama, pri čemu je najmanji problem imala Bugarska, zbog etničke homogenosti Pirinske Makedonije.U Vardarskoj Makedoniji nametnuto je izjašnavanje svog slovenskogslavenskog stanovništva za Srbe što je prihvaćeno samo kod deladijela stanovništva u severnomsjevernom deludijelu, dok je u ostalim, a posebno u istočnim delovimadijelovima delovaodjelovao snažan bugarski iredentizam.U Drugom svetskomsvjetskom ratu bugarska vlast je dočekana sa oduševljenjem, koje je delimičnodjelimično splasnulo uvođenjem nekih ekonomskih i političkih mera okarakteriziranih od komunističke makedonske istoriografijehistoriografije kao profiterskih i represivnih.Komunistički partizanski pokret je bio veoma slab i neomiljen kod šireg stanovništva, a na intenzitetu dobija tek pred sam kraj rata.Srpski četnički pokret manjeg obima postojao je u okolini Bitolja, Poreča, Kumanova i naročito Skopske Crne Gore.
Po 1944 odlukom Antifašističkog Sobranja Narodnooslobodilačke borbe Makedonije (ASNOM), saglasnosuglasno odlukama i uputstavima Kominterne iz 1930-tih, kao i ideja manjeg broja neuticajnih intelektualaca iz Geografske Makedonije i inostranstvainozemstva koje su bile u opticaju nekoliko decenijadesetljeća unazad, položeni su temelji makedonskog naroda, pri čemu je izvršena kodifikacija makedonskog književnog jezika uglavnom na osnovi govora u trouglu Bitolj-Prilep-Veles i stvoreno je makedonsko ćirilićno pismo.Snažnim i temeljnim meramamjerama propagande, prosveteprosvjete , školstva i izgradnje osnovnih nacionalnih institucija stvoren je makedonski etnički identitet, različit od bugarskog i srpskog.Masovno, ali ne i potpuno, uveden je patronimički sufiks -ski (ž.rod: -ska), do tada retko zastupljen.Uz ispomoć od strane drugih jugoslovenskihjugoslavenskih centara i naučnika kao i komunističkih i liberalnih stranih akademika stvoren je makedonski informativno-kulturni prostor na svim vrstama medija koji je promovisanpromoviran tokom celecijele epohe komunističke Jugoslavije.Od 1980-tih pa preko raspada SFRJ makedonski nacionalizam se češće oslanja na državno-etnički kontinuitet od antičkih Makedonaca preko Samuilovog Carstva pa sve do savremenostisuvremenosti.Javljaju se i težnje ka istorijskompovijesnom revizionizmu koje traže sagledavanje istorijepovijesti SlovenaSlavena u Geografskoj Makedoniji u okviru bugarskog etnosa i bugarske nacionalne istorijepovijesti.
|
