Antonim: razlika između inačica

{{Semantički odnos}}

'''Antonimi''' ([[grčki jezik|grč.]] ''anti'' = protiv, ''onoma'' = ime) [[leksem]]i su koji su značenjski oprečni. Naziva ih se i '''nasuprotnicama'''. Dva leksema suprotnoga značenja čine antonimski par. Leksičko-[[semantika|semantička]] pojava značenjske opreke između dvaju leksema naziva se '''antonimija'''. Antonimija je svojstvo [[imenice|imenica]], [[pridjevi|pridjeva]], [[glagoli|glagola]], [[prilozi|priloga]] i [[prijedlozi|prijedloga]].

 

''Sinonim'' i ''antonim'' međusobno su antonimi. Posebna je vrsta antonimije [[oksimoron]].

 

== Podrijetlo antonima ==

 

'''Istokorijenski''' antonimi nastali su različitim, u [[hrvatski jezik|hrvatskome jeziku]] najčešće prefiksalnim, [[tvorba riječi|tvorbama riječi]]. Nazivaju se i '''tvorbeni''' antonimi.

 

Tvorbeni se antonimi mogu tvoriti različitim [[prefiks]]ima:

* '''''o'''tvoriti - '''za'''tvoriti''

* '''''u'''nijeti - '''iz'''nijeti''

 

Tvorbeni se antonimi mogu tvoriti i jednim prefiksom koji označava negaciju:

* ''oružati - '''raz'''oružati''

* ''socijalan - '''a'''socijalan''

 

== Narav značenjske opreke ==

 

'''Binarni antonimi''' oni su antonimi od kojih svaki potpuno negira sadržaj onog drugog te stoje u komplementarnom odnosu.

* ''živ - mrtav, istina - laž''

* ''jeftin - ... - skup''

* ''topao - ... - hladan''

 

== Višestruka antonimija ==

 

'''Višestruki antonimi''' jesu višeznačnice koje su svojim značenjima suprotni različitim leksemima.

 

* ''star - nov''

* ''star - moderan''

 

== Raširenost antonima ==

 

'''Općejezični antonimi''' oni su antonimi kojima parnjake pronalazi većina govornika, bez obzira na to jesu li istokorijenski ili raznokorijenski antonimi.

 

'''Individualni (kontekstualni) antonimi''' oni su antonimi koji su međusobno suprotstavljeni samo u stvaralaštvu nekog pisca ili samo u određenome kontekstu.

 

[[Kategorija: Leksikologija]]

 

[[af:Antoniem]]