Ugljen: razlika između inačica

Kemijska preradba ugljena obuhvaća [[rasplinjivanje]], [[hidrogenacija|hidrogenaciju]], [[ekstrakcija|ekstrakciju]] i [[isplinjivanje]]. Rasplinjivanje je kemijski proces u kojem se užareni ugljen dovodi u dodir sa zrakom, vodenom parom, smjesom zraka i vodene pare ili smjesom kisika i vodene pare, a kao glavni proizvod reakcije nastaju različiti tehnički plinovi. Hidrogenacijom ugljena vodikom pri višoj temperaturi i pri tlaku i do 100 MPa uz [[katalizator]] dobivaju se tekući ugljikovodici, uglavnom [[benzin]] i srednje [[ulje]]. Ekstrakcija ugljena je blaga ne izravna hidrogenacija pomoću otapala koja otpuštaju vodik, a dobivaju se ekološki vrijedna tekuća pogonska goriva bez sumpora i mineralnih tvari koje ostavljaju pepeo. Isplinjavanje je suha destilacija, zagrijavanje bez prisustva zraka. Pritom ugljen ne može izgoriti nego otpušta hlapljive sastojke od kojih se dobiju gorivi plin i tekući destilacijski proizvodi ([[katran]]), a kao čvrsti proizvod ostaje koks ili polukoks. Prema temperaturi isplinjavanja razlikuju se [[švelanje]] i [[koksarenje]]. Švelanje je niskotemperaturno isplinjavanje ugljena (pri 500-600°C). Glavni proizvodi švelanja su polukoks i švelni katran. Za švelanje se uzima smeđi ugljen, a švelanje kamenog ugljena mnogo je manje važno. Ugljen za švelanje mora biti briketiran, a u švelnim pećima se različito zagrijava. Koksarenje je visokotemperaturno isplinjavanje ugljena (900-1200°C). Kao sirovina se koristi masni kameni ugljen. Glavni proizvod je koks, a sporedni su katran, koksni plin i destilacijska voda.Tvar slična ugljenu je petrolej.