56
uređivanja
Razlika između inačica stranice »Vertikalno seizmičko profiliranje«
bez sažetka
({{wp+}}, kat.) |
No edit summary |
||
|
{{wp+}}
Seizmička snimanja [[seizmika]] uz primjenu VSP – metode u bušotinama omogućuju točnije određivanje brzina širenja seizmičkih valova podzemljem i njihova amplitudno-frekvencijskog spektra, te razrješavanje specifičnih strukturno-geoloških problema. Postavljanjem prijamnika u bušotinu smanjen je utjecaj smetnji, omogućeno dobivanje detaljnih podataka o geološkoj građi područja u neposrednoj blizini bušotine, pa čak i snimanje seizmičkih nailazaka reflektiranih od još ne dostignutih slojnih granica, uz uspješnije lociranje i prigušenje multiplih refleksa.
Prvotni cilj primjene VSP – metode je razlikovanje primarnih i multiplih refleksa te korelacija geoloških podataka u dubinskom mjerilu i seizmičkih podataka prikazanih u vremenima putovanja seizmičkih valova. Tijekom osamdesetih godina metoda je doživjela buran procvat kad su nakon niza eksperimenta razvijene njene mnogovrsne primjene te dokazana njihova nužnost radi zadovoljavanja sve većih zahtjeva koji su se postavljali pred seizmičke metode. Zahvaljujući tom napretku, razvijena je oprema za terenska mjerenja koja omogućuje snimanje pouzdanih podataka u najkraćem mogućem vremenu i uz najmanje troškove, u proces terenskih mjerenja uvedena je preliminarna obrada neposredno nakon snimanja, postignuta mnogo bolja rezolucija i dobivanje mnogo više korisnih podataka o geološkoj građi istraživanog podzemlja. Sve to pokazuje da će VSP metoda u budućnosti i dalje biti nezamjenljiva u potrazi za novim ležištima nafte i plina, te u praćenju i planiranju proizvodnje u postojećim ležištima, a već sad velika uloga VSP metode u interpretaciji seizmičkih podataka snimljenih konvencionalnim 2D i 3D metodama u budućnosti bit će još veća.
Uporabom detaljnih podataka o stvarnim brzinama širenja seizmičkih valova dobivenih karotažnim mjerenjem i [[VSP ]]-metodom mogu se izračunati sintetski seizmogrami i analizirati utjecaji raznih nepravilnosti na kompleksna valna polja. Primjena računala omogućila je izračunavanje valnih polja nastalih pod utjecajem većeg broja slojeva, uz uzimanje u obzir refrakcija i apsorpcije unutar slojeva. Oblik ulaznog impulsa u tim računima dobiva se iz VSP podataka. Usporedba tako izračunatih valnih oblika i VSP podataka omogućuje definiranje mehanizma nastanka vala i objašnjenje stratigrafskih odnosa, što je posebno važno prilikom izučavanja tankih slojeva.
Kod snimanja metodom vertikalnog seizmičkog profiliranja prijamnici seizmičkih valova nalaze se u bušotini a izvor na površini u blizini ušća bušotine za razliku od snimanja konvencionalnim seizmičkim koje koriste izvore i prijamnike smještene na ili vrlo blizu površine. Time je postignuto dvostruko skraćenje puta seizmičkog vala od površine do istraživanog reflektora, bolje očuvanje sadržaja komponenata signala viših frekvencija zbog manjeg utjecaja apsorpcije na kraćem putu, smanjen utjecaj sloja male brzine na formiranje površinskih valova smetnje, omogućeno snimanje seizmičkog odziva podzemlja od površine do dna bušotine kao funkcije vremena snimanja i dubine te kontinuirano promatranje širenja seizmičke energije podzemljem i prikupljanje podataka o izvorima primarnih i multiplih refleksa, prirodi prigušenja signala, pojavi diskontinuiteta i sl.
Nepravilnosti i velike promjene brzine širenja seizmičkih valova u gornjem dijelu geološkog presjeka razlog su širenju velikog dijela seizmičke energije inicirane iz izvora na ili blizu površine u vidu valova male brzine duž površine pri čemu u podzemlje prodire tek relativno malen dio izvorne energije. Mnogi od ovih valova međusobno interferiraju i formiraju skup valova smetnje koji kvare ili potpuno izobličuju seizmičke tragove snimljene u blizini izvora. Povećanjem dubine energija površinskih valova smetnje male brzine širenja u pravilu se naglo smanjuje kao i utjecaj filtracije plitkog sloja male brzine. Prednost VSP metode ne odlikuje se jedino ''udaljavanjem'' snimanja od površine nego i mogućnošću proučavanja graničnih valova što zajedno predstavlja njezinu značajnu prednost u odnosu na snimanja na površini.
| |||