Molekula: razlika između inačica
Izbrisani sadržaj Dodani sadržaj
mNema sažetka uređivanja |
Uvedene dvije slike |
||
Redak 1:
[[Datoteka:Wassermolekülmodell.png|225px|mini|
'''Molekula''' je najmanji dio čiste kemijske tvari koji posjeduje ista kemijska svojstva i građu kao i sama tvar a građena je od dvaju ili više [[atom]]a povezanih zajedničkim elektronima u [[kovalentna veza|kovalentnoj vezi]]. Najmanja molekula je avoatomna molekula plinovitog vodika '''H<sub>2</sub>'''.
Redak 8:
== Dimenzije molekula ==
[[Datoteka:Mol geom methanol.PNG|mini|Model kuglica-štapić molekule metanola]]
Molekule su premale da bi se vidjele golim okom, pa čak ni [[Elektronski mikroskop|elektronskim mikroskopom]]. Duljina [[Kovalentna veza|kovalentne veze]] najmanje molekule (H<sub>2</sub>) iznosi 74 pm (74•10<sup>-12</sup> m).<ref name=":0">Habuš, Tomašić, Liber: <nowiki>''</nowiki>Opća kemija 1 : udžbenik kemije za prvi razred gimnazije<nowiki>''</nowiki>, 1. izd., Profil, Zagreb, 2014., <nowiki>ISBN 978-953-12-1434-6</nowiki>, str. 38 i 86</ref> Njihov promjer obično iznosi od 0,1 do 100 [[nanometar]]a (10<sup>-9</sup> m). Međutim duljina molekula može biti puno veća, poput makromolekule [[DNK]]. Kada bi se jedna DNK izvadila iz [[stanična jezgra|stanične jezgre]] i razmotala, dosezala bi duljinu od jednog do dva metra. No, i tada bi bila nevidljiva jer bi njezino vlakno bilo debelo svega 5 [[nanometar|nm]]. Zato se za određivanje veličine i oblika molekula primjenjuju posebne metode fizikalne kemije, uglavnom instrumentalne prirode.
Line 14 ⟶ 15:
Dugo se vjerovalo da su duljine kemijskih veza i njihovi prostorni kutovi u molekuli konstantni, ali novija istraživanja ukazuju na njihovu neznatnu promjenjivost, posebice kod složenijih molekula.
[[Datoteka:Methane-2D-dimensions.svg|mini|Strukturna formula metana]]
== Molekulske formule ==
Odnos elemenata koji grade molekule izražava se [[Empirijska formula|'''empirijskom formulom''']]. Na primjer, vodik i kisik grade vodu u omjeru 2:1 (H<sub>2</sub>O), a [[ugljik]], [[vodik]] i [[kisik]] grade [[etanol]] u omjeru 2:6:1 (C<sub>2</sub>H<sub>6</sub>O). Ovaj omjer ne mora nužno određivati samo jednu jedinstvenu molekulu — dimetil eter ima isti omjer kao [[etanol]], no nema istu molekularnu strukturu. Takve se molekule zovu [[izomeri]]. '''Sažeta strukturna formula''' točnije određuje raspored atoma u molekuli, pa je tako formula etanola CH<sub>3</sub>–CH<sub>2</sub>–OH, a formula dimetil etera CH<sub>3</sub>–O–CH<sub>3</sub>. Za predstavljanje složenijih molekula, gdje atomi mogu biti raspoređeni u prostoru na različite načine, rabi se '''strukturna formula'''.
Osim formulama molekule se prikazuju modelima koji mogu biti kalotni ili kuglica-štapić.
== Povijest ==
| |||