Štancanje: razlika između inačica
Izbrisani sadržaj Dodani sadržaj
Broj spašenih izvora: 0; broj poveznica koje su označene kao mrtve: 2) #IABot (v2.0.8 |
m RpA: WP:NI, WP:HRV |
||
Redak 2:
[[Datoteka:Power press animation.gif|mini|desno|300px|Mehanička preša sa zaštitnom pregradom, koja se koristi i za štancanje.]]
'''Štancanje''' je vrsta [[Strojna obrada|strojne]] [[obrada metala|obrade metala]] bez odvajanja čestica postupcima [[rezanje|rezanja]] ili trajne deformacije. Štance su [[alat]]i koji na [[preša|preši]] razdvajaju, preoblikuju ili spajaju materijal. Podjela štanci prema namjeni: za izrezivanje, probijanje, [[Savijanje limova|savijanje]], vučenje, [[zakovica|zakivanje]].
==Štanca==
Štanca je [[alatni stroj]] za obradu štancanjem i sastoji se od gornjeg pomičnog sklopa pričvršćenog
* metalni limovi u obliku ploča ili platine ('''platina''' je proizvod [[Pravokutnik|pravokutnog]] presjeka najveće debljine 40 [[metar|mm]], a najmanje širine 150 mm. Širina platine mora biti najmanje 4 puta veća od debljine. Iz platina se dalje valjaju tanki limovi. Stranica a < 40mm i odnos a : b > 1 : 4), trake ili koluta;
* osim [[metal]]a štancaju se [[polimer]]i, [[papir]], [[Koža (materijal)|koža]], [[guma]], tekstil;
* [[rezanje|režu]] se [[čelik|čelični]] limovi debljine do 6 mm, a za veće debljine nužne su posebne izvedbe ili zagrijavanje materijala;
* [[Savijanje limova|savijanje]] je moguće za debljine do 100 mm.
Štance se koriste uglavnom u serijskoj i masovnoj [[proizvodnja|proizvodnji]]. [[Tolerancija dužinskih mjera|Klasa točnosti]] koja se dobije je od IT11 do IT9, a kod kalibriranja IT7 do IT6. Štancani proizvodi su lakši u odnosu na [[kovanje|kovane]] ili [[lijevanje|lijevane]]. Vrijeme izrade je mnogostruko kraće u odnosu na [[strojna obrada|strojnu obradu]] odvajanjem čestica. Posluživanje štance može biti ručno (ulaganje platine ili pomicanje trake lima) ili strojno ([[Automatizacija|automatski]] - pomoću odmatalice, ravnalice i dodavalice trake koluta lima). Rezna linija na obratku može biti otvoreni rez (reže samo dio obratka, npr: odrezivanje) i
==Postupci rezanja ili sječenja==
Redak 18:
* '''Probijanje''' je rezanje duž zatvorene rezne linije za proizvode s točnim unutarnjim oblikom. Ono što se izdvoji iz platine je otpad, a ostatak je proizvod.
* '''Dorezivanje''' je otvoreni rez na konturi proizvoda radi odvajanja dijelova površine. Ono što se odvoji je otpad.
* '''Zarezivanje''' je otvoreni rez na konturi proizvoda bez
* '''Obrezivanje''' je odvajanje ruba ili dodatka za obradu na proizvodima duž otvorene ili zatvorene rezne linije (npr: nakon [[Duboko vučenje|dubokog vučenja]]).
* '''Krzanje''' je odvajanje ljevačkog ili kovačkog dodatka (srha).
===Proces rezanja na štancama===
Proces rezanja materijala na štancama odvija se uzajamnim djelovanjem reznih bridova žiga i matrice u nekoliko stupnjeva (koraka):
* 1. stupanj: Elastična deformacija
* 2. stupanj: Trajna deformacija
* 3. stupanj: Sječenje materijala na reznim rubovima žiga i matrice
* 4. stupanj: [[Lom materijala]]
* 5. stupanj: Zaglađivanje rezne plohe materijala zbog elastičnog pritiska na žig pri njegovu izvlačenju. Potreban svlakač materijala sa žiga.
* 6. Stupanj: Elastični povrat materijala nakon izvlačenja žiga zbog čega se smanjuje mjera provrta, a povećava mjera izrezanog dijela u odnosu na mjeru žiga.
==Podjela štanci za rezanje==
| |||