Stanična membrana: razlika između inačica
Izbrisani sadržaj Dodani sadržaj
Nema sažetka uređivanja |
tekst sa stranice: Razgovor:Plazmatska membrana + commonscat |
||
Redak 1:
{{Organeli|Membrana}}
'''Stanična membrana''' je tanki sloj koji okružuje [[citoplazma|citoplazmu]] stanice. Građena je od bjelančevina i masti, propušta tvari u stanicu i iz stanice na principima [[osmoza|osmoze]], [[difuzija|difuzije]] i aktivnim prijenosom.
{{Prijevod-srp}}
'''Membrane''' su neophodne i nezaobilazne komponente svih živih organizama. Stanice moraju biti u selektivnom kontaktu sa okruženjem, tj. moraju odabrati što može ući, a što ne, i na ovaj način komunikacije stanice i njenog okruženja je moguće zahvaljujući membranama. Plazmatična membrana okružuje prokariotske i eukariotske stanice.
Membrana se sastoji od [[lipid|lipida]] i [[protein|proteina]]. Bakterijska plazmatična membrana sadrži veći broj proteina od eukariotskih stanica, vjerojatno jer ti proteini obavljaju funkcije u prokariotima za koje postoje posebne organele kod eukariotskih stanica. Većina lipida koji su u membrani su struktuno asimetrični, i imaju polarne i nepolarne krajeve, i kao takvi se nazivaju amfipatičnim. '''Amfipatičan''' znači da jedan lipid ima krajeve koji su '''hidrofilni''', tj. imaju afinitet ka vodi, i '''hidrofobni''', tj. nemaju afinitet ka vodi i ne vole njeno prisustvo. Ova osobina lipida omogućava postojanje membrane koja ima dva sloja. Prostor između dva sloja je suh i voda nije prisutna i sadrži dio lipida koji su hidrofobni, dok je spoljni dio membrane izgrađen od hidrofilnih dijelova lipida. Bakterijska membrana obično ne posjeduje [[sterol|sterole]], tipa [[kolesterol|kolesterola]]. Međutim mnoge bakterijske membrane sadrže jedinjenja koja su srodna kolesterolu, i nazivaju se hapanoidi. '''Hapanoid''', baš kao i kolesterol, ima za osnovu petočlani prsten. Glavna uloga hapanoida je stabiliziranje membrane. Stanična membrana je veoma tanka, ne šira od 5 do 10 nanometara i moguće ju je vidjeti samo pomoću elektronskog mikroskopa.
Membrana se sastoji od dvije vrste proteina, perifernih i integralnih proteina. '''Periferni proteini''' su povezani slabim vezama za površinu membrane i lako ih je odstraniti. Rastvorljivi su u vodi i čine od 20 do 30 % svih proteina membrane. '''Intergalni proteini''' čine od 70 do 80 %. Oni su duboko usađeni u membranu i teško ih je izvaditi. Nisu rastvorljivi u vodi. Integralni proteini su, kao i lipidi, amfipatični. Dijelovi proteina koji su hidrofobni, se nalaze između dva sloja, u prostoru u kojem nema vode, dok su hidrofilni dijelovi u kontaktu sa okruženjem i vodom.
== Vanjske poveznice ==
{{commonscat|Cell membrane}}
{{Mrva-biol}}
| |||