Nikola Kotur
Nikola Kotur (Srijemski Karlovci, 1899. – 1938.), bio je srpski arhitekt i tajnik SKOJ-a, ubijen tijekom Staljinovih čistki.
| Nikola Kotur | |
 Nikola Kotur (1928., pretpostavlja se) | |
| Rođenje | 1899., Srijemski Karlovci, Srbija |
|---|---|
| Smrt | 1938. |
| Nacionalnost | Srbin |
| Poznat(a) po | tajnik CK SKOJ-a |
| Zanimanje | arhitekt |
| Portal o životopisima | |
Životopis uredi
Nikola Kotur rođen je 1899. godine u Srijemskim Karlovcima.[1] Po narodnosti je bio Srbin, a po zanimanju arhitekt.[2]
Bio je politički tajnik SKOJ-a. 1922. – 1923. je s vodećim jugoslavenskim komunistima sudjelovao u raspravi koja se vodila u Radniku povodom nacionalnog pitanja.[3]
U rujnu 1927. godine Kotur s drugovima organizira ilegalnu Partijsku školu u Beogradu, za 40 aktivista komunističke omladine.[4] U listopadu prilikom velike policijske akcije uhićeno je svih 40 aktivista, među njima gotovo svo skojevsko vodstvo, tajnik SKOJ-a Nikola Kotur i generalni tajnik KPJ Sima Marković.[5] U veljači 1928. godine počinje veliki proces protiv komunističke omladine Beograda. Na suđenju su optuženi iznosili strašne metode mučenja kojima se policija koristila kako bi ih prisilila na priznanje.[6] Na osnovu Zakona o zaštiti države tada su zajedno osuđeni na pet godina zatvora: Josip Cazi, Nikola Kotur, Ivan Brijaček, Pavle Kovačević i Josip Radobolja.[7] ostali osuđenici su dobili presude od 3 do 6 mjeseci zatvora.[8]
Dana 15. svibnja 1928. godine bježi iz zatvorskog dijela bolnice u Vidinskoj. Tom prilikom je izvršio samoubojstvo Sreten Jovanović, mladi žandar koji ga je čuvao.
Bio je vjenčan s Anđom Bunuševac, novinarkom Politike.
Po izlasku iz zatvora, emigrirao je u Sovjetski Savez, gde je živio i radio. U ožujku 1938. godine uhitili su ga agenti NKVD-a u njegovom stanu u okolici Moskve. Odveli su ga u jedan moskovski logor, odakle mu se krajem te godine gubi svaki trag.[9]
Rehabilitacija uredi
Posmrtno je rehabilitiran 1957. godine u SSSR.[1] Za njegovu rehabilitaciju izborila se njegova kćer. U dokumentu koji joj je 1957. godine dostavio Vojni sud Habarovska navodi se da je Kotur službeno osuđen u veljači 1938. godine.[2]
Izvori uredi
- ↑ a b Petar Požar, Jugosloveni žrtve staljinskih čistki (str. 331.), Beograd, 1989.
- ↑ a b Grešni i posle smrti, novosti.rs, 13. veljače 2003., pristupljeno 17. veljače 2021. (srp.)
- ↑ http://books.google.rs/books?id=lXMBAAAAMAAJ&q=Nikola+Kotur&dq=Nikola+Kotur&hl=en&sa=X&ei=86_NU-TxN6bd4QTwhYHgDA&ved=0CDAQ6AEwAQ
- ↑ http://books.google.rs/books?id=TqElAAAAMAAJ&q=Nikola+Kotur&dq=Nikola+Kotur&hl=en&sa=X&ei=86_NU-TxN6bd4QTwhYHgDA&ved=0CEkQ6AEwBg
- ↑ http://books.google.rs/books?id=pTasAAAAIAAJ&q=Nikola+Kotur&dq=Nikola+Kotur&hl=en&sa=X&ei=86_NU-TxN6bd4QTwhYHgDA&ved=0CDkQ6AEwAw
- ↑ http://books.google.rs/books?id=jmEvAQAAIAAJ&q=Nikola+Kotur+skoj&dq=Nikola+Kotur+skoj&hl=en&sa=X&ei=AbrNU-y4H5Cy7Ab6loGgAg&ved=0CDkQ6AEwAQ
- ↑ http://books.google.rs/books?id=jmEvAQAAIAAJ&q=Nikola+Kotur&dq=Nikola+Kotur&hl=en&sa=X&ei=86_NU-TxN6bd4QTwhYHgDA&ved=0CDwQ6AEwBA
- ↑ http://books.google.rs/books?id=lE8-AAAAIAAJ&q=Nikola+Kotur+skoj&dq=Nikola+Kotur+skoj&hl=en&sa=X&ei=AbrNU-y4H5Cy7Ab6loGgAg&ved=0CHMQ6AEwCg
- ↑ http://books.google.rs/books?id=flRCAAAAIAAJ&q=Nikola+Kotur&dq=Nikola+Kotur&hl=en&sa=X&ei=86_NU-TxN6bd4QTwhYHgDA&ved=0CC0Q6AEwAA