|
| titula = [[Kralj]] i [[Car]] [[Srbi|Srba]]
| vladavina = [[1331.]] — [[1346.]] kralj <br /> [[1346.]] — [[1355.]] car
| prethodnik = [[Stefan Uroš III.|Stefan DejčanskiDečanski]]
| nasljednik = [[Stefan Uroš V.|Uroš Nejaki]]
| supruga = [[Jelena Bugarska]]
| puno ime = Stefan Uroš IV Dušan Nemanjić
| dinastija = [[Nemanjići]]
| otac = [[Stefan Uroš III.|Stefan DejčanskiDečanski]]
| majka = [[Teodora Smilec|Teodora]]
| datum rođenja = [[1308.]]
== Djetinjstvo ==
Dušanov otac je bio raški kralj [[Stefan Uroš III.]], poznatiji pod nadimkom DejčanskiDečanski, a majka mu je bila [[bugarska]] princeza [[Teodora Smilec]]. PorodičnaObiteljska veza s Bugarskom je dodatno ojačana pošto mu je baka (majka Uroša III.) također bila bugarska princeza.
Djetinjstvo budućeg cara je bilo veoma burno, tako da nikonitko nije znao da li će ikada postati kralj. Podjela srpske države je trajala od [[1282.]] do smrti kralja [[Stefan Dragutin|Stefana Dragutina]] [[1314.]], kada počinje rat dvije srpske države, koji će trajati deset godina. Pobjednik u ratu će biti tek Dušanov otac Stefan Uroš DejčanskiDečanski, koji je [[1321.]] naslijedio krunu nakon što je [[1314.]] zajedno s Dušanom bio prognan u [[Carigrad]]. Odlučujući trenutak za kasniji razvoj Dušanove države postaje [[bitka na Velbuždu]] između srpskih i bugarskih snaga. Potpuna pobjeda snaga Dušanovog oca je označila slom Bugarske, koja će životariti još pola stoljeća do [[Osmansko Carstvo|turske]] aneksije.
==Kralj==
==Car==
{{glavni|Srpsko Carstvo}}
Koristeći činjenicu da je osvojio veći dio VizantijskogBizantskog carstva, Dušan se odlučio okruniti za cara. U dogovoru sa srpskom i bugarskom crkvenom hijerarhijom priznaje srpskom arhiepiskopijuarhiepiskopu (nadbiskupu) čast [[patrijarh]]a, te zauzvat dana [[16. travnja]] [[1346.]] novoproglašeni srpski patrijarh [[Joanikije II.]] i bugarski patrijarh Simeon, uz sasluženje svih igumana manastira sa [[Sveta Gora|Svete Gore]], u Skoplju krune Dušana za cara Srba i Grka. U diplomatskoj prepisci papa, pak, titulira Dušana "kraljem" -, tj. ne priznaje mu naslov imperatora, međutim, tu titulu mu priznaje bizantski car Jovan V., bugarski car Jovan Akeksandar, te Sveta Gora, Bosna, Dubrovnik, Venecija itd. S [[1348.]] godinom, kada srpska vojska osvaja bizantsku [[Tesalija|Tesaliju]] i [[Epir]], dolazi do vrhunca osvajanja. Napad na [[Bosna|Bosnu]] [[1350.]] godine izveden je da bi se povratila Humska zemlja (Zahumlje) koju je bosanski ban zauzeo od Srbije dok je Dušan ratovao na jugu i taj pohod se završava vojnim pobjedama Srbije. Car Dušan je sa vojskom došao sve do [[Krka|Krke]] kako bi pomogao svojoj sestri [[Jelena Nemanjić Šubić|Jeleni Šubić]] (supruzi hrvatskog velikaša [[Mladen III. Šubić Bribirski|Mladena III. Šubića Bribirskog]]) u obrani njezinih posjeda posle muževljeve smrti. U [[Šibenik]]u su caru spremali svečani doček i darove, ali je zbog napada bizantskog cara [[Ivan VI. Kantakuzen|Ivana VI. Kantakuzena]] na jugu zemlje car Dušan morao se vratiti nazad. U povratku je s najvećim carskim počastima i oduševljenjem dočekan u Dubrovniku, gdje je ostao nekoliko dana, a carica Jelena je ostala u gostima još nekoliko mjeseci, dok se Dušan s vojskom vratio na jug, gdje je povratio teritorije koje je Kantakuzen u međuvremenu osvojio. Do konačnog kraja osvajanja dolazi nakon sukoba srpskih snaga i Turaka [[Bitka kod Didimotike|kod Didimotike]] [[1352.]] godine.
Gotovo odmah nakon krunidbe Dušan je počeo raditi na novom Zakoniku, kojim bi se uredili odnosi između crkve i države, odnosi između seljaka i [[Feudalizam|feudalaca]], kao i ovih potonjih s carem. Po tom Zakoniku središnja vlast u državi je pripadala caru, koji je vladao uz pomoć državnog savjeta. U Zakoniku je također napisano da je Srbija centralizirana država, sa zakonskim ovlastima u rukama cara.<ref>[http://www.dusanov-zakonik.co.yu/indexe.html "Dušanov zakonik - Dushan's Code"] {{eng icon}}</ref> Dušanov Zakonik je jedan od najstarijih i najvažnijih pravnih akata u Južnih Slavena.
| 