Zimzelenovke
Zimzelenovke (naherice, zimzeleni, lat. Apocynaceae), biljna porodica u redu Gentianales (sirištarolike). Postoji preko 7.200 vrsta u preko 360 rodova[1]
Zimzelenovke | |
---|---|
![]() Apocynum cannabinum | |
Sistematika | |
Carstvo: | Plantae |
Divizija: | Magnoliophyta |
Razred: | Magnoliopsida |
Red: | Gentianales |
Porodica: | Apocynaceae Adans. |
rodovi | |
vidi tekst | |
Sinonimi | |
Plumeriaceae Horan. Stapeliaceae Horan. |
Predstavnici ove poorodice u Hrvatskoj su rodovi oleandar s vrstom (Nerium oleander) i pavenka ili zimzelen (Vinca) s vrstama Vinca herbacea, veliki zimzelen (Vinca major) i mali zimzelen (Vinca minor)
Opis Uredi
Apocynaceae, obitelj cvjetnica (red Gentianales), uključujući oko 400 rodova i oko 4555 vrsta drveća, grmlja, drvenaste loze i bilja. Članovi obitelji uglavnom su rasprostranjeni u tropskim i suptropskim područjima svijeta. Gotovo svi članovi ove obitelji su otrovni, a mnoge se vrste koriste u medicinske svrhe zbog prisutnosti srčanih glikozida i raznih alkaloida. Mnoge se uzgajaju kao ukrasne biljke zbog atraktivnih cvjetova i lišća.[2][2]
Fizički opis Uredi
Članovi obitelji imaju mliječni, često otrovni sok; listovi glatkih rubova; a cvjetovi u grozdovima (rijetko pojedinačni). Neke vrste, posebno one iz potporodice Asclepiadoideae, imaju pelud skupljen u snopove koji se nazivaju polinije. Plod može biti bobičast ili mesnat, ali obično je suha mahuna (folikul) koja se otvara u zrelosti, oslobađajući mnogo krilatih ili čupavih sjemenki. [2]
Glavni rodovi i vrste Uredi
Vrtni ukrasi koji pripadaju porodici uključuju Vinca, oleander (Nerium), “žuti oleander” (Thevetia), plumeriju (Plumeria), karisu (Carissa), pravu svilenicu (Asclepias syriaca), A. curassavica, “leptirastu travu” (A. tuberosa), voštani cvijet (Hoya carnosa) i Tabernaemontana divaricata. Nekoliko vrsta iz rodova Trachelospermum (osobito zvjezdasti jasmin, T. jasminoides), Mandevilla i Allamanda su atraktivne drvenaste loze. kanadska konoplja (Apocynum) i bluestar (Amsonia) ponekad se uzgajaju kao ukrasne biljke. “Impala ljiljan” (Adenium multiflorum) je ukrasni grm sa zvjezdastim cvjetovima i velikim podzemnim gomoljima.[2]
Rodovi Adenium i Pachypodium su afrički sukulenti s naizmjenično raspoređenim listovima i čudno oblikovanim deblom. Nekoliko sukulentnih biljaka iz podobitelji Asclepiadoideae, kao što su Hoodia, Huernia i strvin cvijet (Stapelia), proizvode mirise koji su uvredljivi za ljude, ali privlače muhe oprašivače.
Otrovi za strijele dobivaju se iz mnogih biljaka iz obitelji pasjih trava, a otrovni alkaloidi vrsta koje pripadaju rodovima Strophanthus i Rauvolfia koriste se u lijekovima.[2]
Potporodice i rodovi Uredi
- Apocynoideae Burnett
- Asclepiadoideae R.Br. ex Burnett
- Periplocoideae Endl.
- Rauvolfioideae Kostel.
- Secamonoideae Endl.
Rodovi:
- Acokanthera G.Don
- Adenium Roem. & Schult.
- Aganosma (Blume) G.Don
- Alafia Thouars
- Allamanda L.
- Allomarkgrafia Woodson
- Allowoodsonia Markgr.
- Alstonia R.Br.
- Alyxia R.Br.
- Amalocalyx Pierre
- Ambelania Aubl.
- Ampelamus Raf.
- Amphineurion (A.DC.) Pichon
- Amsonia Walter
- Anatropanthus Schltr.
- Ancylobothrys Pierre
- Anechites Griseb.
- Anemotrochus Mangelsdorff, Meve & Liede
- Angadenia Miers
- Anisopus N.E.Br.
- Anisotoma Fenzl
- Anodendron A.DC.
- Apocynum L.
- Apteranthes J.C.Mikan
- Araujia Brot.
- Artia Guillaumin
- Asclepias L.
- Asketanthera Woodson
- Aspidoglossum E.Mey.
- Aspidonepsis Nicholas & Goyder
- Aspidosperma Mart. & Zucc.
- Astephanus R.Br.
- Asterostemma Decne.
- Atherandra Decne.
- Australluma Plowes
- Baharuia D.J.Middleton
- Bahiella J.F.Morales
- Baissea A.DC.
- Ballyanthus Bruyns
- Barjonia Decne.
- Baroniella Costantin & Gallaud
- Baseonema Schltr. & Rendle
- Batesanthus N.E.Br.
- Baynesia Bruyns
- Beaumontia Wall.
- Blepharodon Decne.
- Boucerosia Wight & Arn.
- Bousigonia Pierre
- Buckollia Venter & R.L.Verh.
- Calciphila Liede & Meve
- Callichilia Stapf
- Calocrater K.Schum.
- Calotropis R.Br.
- Calyptranthera Klack.
- Cameraria L.
- Campestigma Pierre ex Costantin
- Camptocarpus Decne.
- Caralluma R.Br.
- Carissa L.
- Carruthersia Seem.
- Carvalhoa K.Schum.
- Cascabela Raf.
- Catharanthus G.Don
- Caudanthera Plowes
- Cerbera L.
- Cerberiopsis Vieill. ex Pancher & Sebert
- Ceropegia L.
- Chamaeclitandra (Stapf) Pichon
- Chilocarpus Blume
- Chlorocyathus Oliv.
- Chonemorpha G.Don
- Cibirhiza Bruyns
- Cionura Griseb.
- Cleghornia Wight
- Clitandra Benth.
- Condylocarpon Desf.
- Conomitra Fenzl
- Cordylogyne E.Mey.
- Cosmostigma Wight
- Couma Aubl.
- Craspidospermum Bojer ex A.DC.
- Crioceras Pierre
- Cristobalia Morillo, S.A.Cáceres & H.A.Keller
- Cryptolepis R.Br.
- Cryptostegia R.Br.
- Cycladenia Benth.
- Cyclocotyla Stapf
- Cylindropsis Pierre
- Cynanchum L.
- Decalepis Wight & Arn.
- Decanema Decne.
- Desmidorchis Ehrenb.
- Dewevrella De Wild.
- Dictyophleba Pierre
- Diplolepis R.Br.
- Diplorhynchus Welw. ex Ficalho & Hiern
- Dischidanthus Tsiang
- Dischidia R.Br.
- Dischidiopsis Schltr.
- Ditassa R.Br.
- Dolichopetalum Tsiang
- Dregea E.Mey.
- Duvalia Haw.
- Duvaliandra M.G.Gilbert
- × Duvaliaranthus Bruyns
- Dyera Hook.f.
- Echidnopsis Hook.f.
- Echites P.Browne
- Ectadium E.Mey.
- Ecua D.J.Middleton
- Edithcolea N.E.Br.
- Elytropus Müll.Arg.
- Emicocarpus K.Schum. & Schltr.
- Emplectanthus N.E.Br.
- Ephippiocarpa Markgr.
- Epigynum Wight
- Epistemma D.V.Field & J.B.Hall
- Eucorymbia Stapf
- Eustegia R.Br.
- Fanninia Harv.
- Farquharia Stapf
- Finlaysonia Wall.
- Fischeria DC.
- Fockea Endl.
- Forsteronia G.Mey.
- Funastrum E.Fourn.
- Funtumia Stapf
- Galactophora Woodson
- Geissospermum Allemão
- Genianthus Hook.f.
- Glossostelma Schltr.
- Gomphocarpus R.Br.
- Gongronema (Endl.) Decne.
- Gonioma E.Mey.
- Goniostemma Wight
- Gonolobus Michx.
- Gunnessia P.I.Forst.
- Gymnanthera R.Br.
- Gymnema R.Br.
- Gyrostelma E.Fourn.
- Hancornia Gomes
- Haplophyton A.DC.
- Hemidesmus R.Br.
- Hemipogon Decne.
- Heterostemma Wight & Arn.
- Heynella Backer
- Hiepia V.T.Pham & Aver.
- Himatanthus Willd. ex Schult.
- Holarrhena R.Br.
- Hoodia Sweet ex Decne.
- × Hoodiapelia G.D.Rowley
- × Hoodiorbea G.D.Rowley
- × Hoodiotriche G.D.Rowley
- Hoya R.Br.
- Huernia R.Br.
- Hunteria Roxb.
- Hylaea J.F.Morales
- Hypolobus E.Fourn.
- Ibatia Decne.
- Ichnocarpus R.Br.
- Ischnolepis Jum. & H.Perrier
- Isonema R.Br.
- Ixodonerium Pit.
- Jasminanthes Blume
- Jobinia E.Fourn.
- Kamettia Kostel.
- Kanahia R.Br.
- Kerbera E.Fourn.
- Kibatalia G.Don
- Kopsia Blume
- Lachnostoma Kunth
- Lacmellea H.Karst.
- Landolphia P.Beauv.
- Larryleachia Plowes
- Laubertia A.DC.
- Lavrania Plowes
- Laxoplumeria Markgr.
- Lepinia Decne.
- Lepiniopsis Valeton
- Leptadenia R.Br.
- Leuconotis Jack
- Lygisma Hook.f.
- Maclaudia Venter & R.L.Verh.
- Macoubea Aubl.
- Macropharynx Rusby
- Macroscepis Kunth
- Mahawoa Schltr.
- Malouetia A.DC.
- Mandevilla Lindl.
- Manothrix Miers
- Margaretta Oliv.
- Marsdenia R.Br.
- Mascarenhasia A.DC.
- Matelea Aubl.
- Melodinus J.R.Forst. & G.Forst.
- Mesechites Müll.Arg.
- Metastelma R.Br.
- Micholitzia N.E.Br.
- Micrechites Miq.
- Microloma R.Br.
- Microplumeria Baill.
- Minaria T.U.P.Konno & Rapini
- Miraglossum Kupicha
- Molongum Pichon
- Mondia Skeels
- Monolluma Plowes
- Monsanima Liede & Meve
- Morilloa Fontella, Goes & S.A.Cáceres
- Mortoniella Woodson
- Motandra A.DC.
- Mucoa Zarucchi
- Myriopteron Griff.
- Nautonia Decne.
- Neobracea Britton
- Neocouma Pierre
- Neoschumannia Schltr.
- Nephradenia Decne.
- Nerium L.
- Notechidnopsis Lavranos & Bleck
- Ochrosia Juss.
- Odontadenia Benth.
- Oistonema Schltr.
- Oncinema Arn.
- Oncinotis Benth.
- Ophionella Bruyns
- Orbea Haw.
- × Orbelia G.D.Rowley
- Oreosparte Schltr.
- Orthanthera Wight
- Orthopichonia H.Huber
- Orthosia Decne.
- Oxypetalum R.Br.
- Oxystelma R.Br.
- Pachycarpus E.Mey.
- Pachypodium Lindl.
- Pacouria Aubl.
- Papuechites Markgr.
- Parahancornia Ducke
- Parapodium E.Mey.
- Parepigynum Tsiang & P.T.Li
- Parsonsia R.Br.
- Pattalias S.Watson
- Pectinaria Haw.
- Pentacyphus Schltr.
- Pentalinon Voigt
- Pentasachme Wall. ex Wight
- Pentatropis R.Br. ex Wight & Arn.
- Pentopetia Decne.
- Peplonia Decne.
- Pergularia L.
- Periglossum Decne.
- Periploca Tourn. ex L.
- Pervillaea Decne.
- Petalostelma E.Fourn.
- Petchia Livera
- Phaeostemma E.Fourn.
- Pherotrichis Decne.
- Philibertia Kunth
- Phyllanthera Blume
- Piaranthus R.Br.
- Picralima Pierre
- Pinochia M.E.Endress & B.F.Hansen
- Plectaneia Thouars
- Pleiocarpa Benth.
- Pleioceras Baill.
- Plumeria Tourn. ex L.
- Polystemma Decne.
- Pottsia Hook. & Arn.
- Prestonia R.Br.
- Pruskortizia Morillo
- Pseudolachnostoma Morillo
- Pseudolithos P.R.O.Bally
- Pteralyxia K.Schum.
- Ptycanthera Decne.
- Pycnobotrya Benth.
- Pycnorhachis Benth.
- Quaqua N.E.Br.
- Raphionacme Harv.
- Rauvolfia Plum. ex L.
- Rhabdadenia Müll.Arg.
- Rhazya Decne.
- Rhigospira Miers
- Rhyssolobium E.Mey.
- Rhytidocaulon P.R.O.Bally
- Rhytidostemma Morillo
- Richtersveldia Meve & Liede
- Riocreuxia Decne.
- Rojasia Malme
- Ruehssia H.Karst.
- Saba (Pichon) Pichon
- Sacleuxia Baill.
- Sarcolobus R.Br.
- Sarcorrhiza Bullock
- Schistonema Schltr.
- Schizoglossum E.Mey.
- Schizostephanus Hochst. ex Benth. & Hook.f.
- Schizozygia Baill.
- Schlechterella K.Schum.
- Schubertia Mart.
- Scyphostelma Baill.
- Secamone R.Br.
- Secamonopsis Jum.
- Secondatia A.DC.
- Sindechites Oliv.
- Sisyranthus E.Mey.
- Skytanthus Meyen
- Socotrella Bruyns & A.G.Mill.
- Solenostemma Hayne
- Spirolobium Baill.
- Spongiosperma Zarucchi
- × Staparesia G.D.Rowley
- Stapelia L.
- Stapelianthus Choux ex A.C.White & B.Sloane
- Stapeliopsis Pillans
- × Stapvalia D.M.Cumming
- Stathmostelma K.Schum.
- Stelmagonum Baill.
- Stenostelma Schltr.
- Stephanostegia Baill.
- Stephanostema K.Schum.
- Stephanotis Thouars
- Stigmatorhynchus Schltr.
- Stipecoma Müll.Arg.
- Stomatostemma N.E.Br.
- Strempeliopsis Benth.
- Streptocaulon Wight & Arn.
- Streptoechites D.J.Middleton & Livsh.
- Strophanthus DC.
- Tabernaemontana Plum. ex L.
- Tabernanthe Baill.
- Tacazzea Decne.
- Tassadia Decne.
- Tavaresia Welw.
- Telectadium Baill.
- Telosma Coville
- Temnadenia Miers
- Thenardia Kunth
- Thevetia L.
- Thoreauea J.K.Williams
- Thyrsanthella (Baill.) Pichon
- Tintinnabularia Woodson
- Topea H.A.Keller
- Toxocarpus Wight & Arn.
- Trachelospermum Lem.
- Tressensia H.A.Keller
- Treutlera Hook.f.
- Trichosandra Decne.
- × Tridentapelia G.D.Rowley
- Tridentea Haw.
- Tromotriche Haw.
- Tweedia Hook. & Arn.
- Tylodontia Griseb.
- Urceola Roxb.
- Vahadenia Stapf
- Vailia Rusby
- Vallaris Burm.f.
- Vallesia Ruiz & Pav.
- Vinca L.
- Vincetoxicum Wolf
- Voacanga Thouars
- Wattakaka Hassk.
- White-sloanea Chiov.
- Willughbeia Roxb.
- Woodia Schltr.
- Wrightia R.Br.
- Xysmalobium R.Br.
- Zygostelma Benth.
Izvori Uredi
Vanjske poveznice Uredi
Zajednički poslužitelj ima još gradiva o temi Apocynaceae | |
Wikivrste imaju podatke o taksonu Apocynaceae |