Katabolizam: razlika između inačica
Izbrisani sadržaj Dodani sadržaj
mNema sažetka uređivanja |
dopuna |
||
Redak 1:
'''Katabolizam''' ([[grčki]]: '''kata''' = "prema dolje, na niže" + '''ballein''' = "baciti") podrazumijeva skup biokemijskih reakcija u kojima se složeni kemijski spojevi razgrađuju u jednostavnije, oslobađajući tako u većini slučajeva kemijsku energiju i u određenoj mjeri i toplinsku energiju. Kemijska se energija pohranjuje u fosfatnim vezama visoko energetskih molekula kao [[adenozin trifosfat]] (ATP). Kod nekih metaboličkih putova dobiveni jednostavni spojevi, ulaze kao prekursori u reakcije sinteze drugih složenih spojeva ([[anabolizam]]). Konačni produkti katabolizma nazivaju se '''kataboliti'''.
Suprotan proces spajanja jednostavnih spojeva u složenije, uz utrošak kemijske energije naziva se [[anabolizam]].
Najvažniji primjer katabolizma za sva [[Aeroban|aerobna]] živa bića je [[stanično disanje]], niz četiriju metaboličkih putova: [[glikoliza|glikolize]], [[Oksidativna dekarboksilacija piruvata|oksidativne dekarboksilacije piruvata]], [[Krebsov ciklus|Krebsovog ciklusa]] i [[Oksidativna fosforilacija|oksidativne fosforilacije]]. Kod staničnog disanja, jedna se molekula [[Glukoza|glukoze]], najvažnijeg izvora kemijske energije, razgrađuje u vodu i [[Ugljikov(IV) oksid|ugljični dioksid (CO<sub>2</sub>)]] kao konačne produkte. U procesu se
Ostali primjeri kataboličkih putova su hidroliza [[makromolekula]], [[beta oksidacija]], [[glikogenoliza]] i [[ciklus uree]].
Redak 14:
* [[Bjelančevine]] se razgrađuju u [[aminokiseline]].
* [[Lipidi]] se razgrađuju u [[masne kiseline]] i [[glicerol]].
Ovaj se proces naziva '''[[hidroliza]] makromolekula'''.
Druga faza energetskog katabolizma, je daljnja razgradnja [[glukoza|glukoze]], [[aminokiselina]] i [[masne kiseline|masnih kiselina]] u [[Octena kiselina|acetat]], koji se odmah veže za [[koenzim A]] formirajući [[acetil koenzim A]]. Kondenzacija acetata s koenzimom A nazivamo '''[[Oksidativna dekarboksilacija piruvata|Oksidativnom dekarboksilacijom piruvata]]'''. Vezivanje acetatne skupine za [[koenzim A]] je univerzalno prisutno u svim organizmima i nužno je kako se ne bi smanjivao [[pH]] unutar stanica.
Treća faza u energetskom katabolizmu je potpuna [[oksidacija]] [[Acetil koenzim A|acetila CoA]] u '''[[Krebsov ciklus|Krebsovom ciklusu]]''' i '''[[Oksidativna fosforilacija|oksidativnoj fosforilaciji]]''' sa stvaranjem konačnih produkata [[Voda|vode]] i [[Ugljikov(IV) oksid|ugljikovog dioksida]] i proitvodnjom [[Adenozin trifosfat|ATP]].
[[Kategorija:Stanična biologija]]
| |||