Friesland
Friesland (nizozemski: Friesland, zapadnofrizijski: Fryslân) jedna je od 12 nizozemskih provincija smještena na sjeveru zemlje.[1]
| Friesland | |
|---|---|
| Provincie Friesland Provinsje Fryslân | |
 Tipični pejzaž provincije | |
| Država |  Nizozemska |
| Vlast | |
| • Kraljevski komesar | Arno Brok |
| Površina | |
| • Kopno | 2217 km²[1] |
| Koordinate | 53°10′N 5°40′E / 53.167°N 5.667°E |
| Stanovništvo (2009.) | |
| • Metropolitansko područje | 644.811[1] |
| Vremenska zona | UTC+1 (UTC+2) |
| Stranica | www.Friesland.nl/ |
 | |
 Položaj provincije na zemljovidu Nizozemske | |
Geografija
urediPrimorska provincija ima površinu od 2217 km² i 644 811 stanovnika (procjena 2009.)[1] Treća je po površini nizozemska provincija, ali tek osma po broju stanovnika, te ima najnižu gustoću naseljenosti u odnosu na druge provincije. Većinsko stanovništvo su protestantski Frizi koji i danas održavaju svoj vlastiti jezik i vlastitu književnost.[1] Friesland zauzima zapadni dio povijesne regije Frizije, koji se proteže od jezera IJsselmeer do Sjevernoga mora i Zapadnofrizijskih otoka, od kojih četiri pripadaju Frieslandu.[1] Sa zapada graniči s provincijama Groningenom i Drentheom, a s juga s provincijama Overijsselom i Flevolandom. Najveće urbano središte je Leeuwarden, koji je ujedno i glavni grad provincije, a leži u unutrašnjosti sjevernije.[1]
Provincijom Friesland prolayi ogroman sustav kanala i jezera, osobito na sjeveru i zapadu, po kojem se prostiru najveća jezera Tjeukemeer, Slotermeer, Fluessen i Sneekermeer. Friesland je velika obalna ravnica i visina mu rijetko prelazi 15 metara iznad razine mora.[1]
Teren na jugoistoku prekriven je šumama i voćnjacima, a tu pasu i čuvene frizijsko-holštajnske krave. Zemljište je pješčana vriština omeđena močvarama, na koje se nastavljaju tresetišta. Između močvara i pješčane obale proteže se pojas gotovo ravnog vlažnog glinenog tla i poldera, u kom se melioriranje i kultiviranje tla još i danas nastavlja i to uglavnom pored sjeverne obale. Posljednja ozbiljna velika poplava pogodila je taj kraj 1825. godine. Tlo tog dijela provincije omogućuje uzgoj krumpira, pšenice, šećerne repe i krmiva za frizijska goveda.[1] Na otoku Terschelling nalazi se rezervat prirode posvećen očuvanju tuljana.[1]
Gospodarstvo i gradska središta
urediPoljoprivreda čini gospodarsku osnovu provincije Friesland, poznate po prodaji velikih količina govedine i mliječnih proizvoda. Uz to ima i nešto industrije, vezane uz proizvodnju poljoprivrednih strojeva. Za gospodarstvo provincije važan je i turizam, koji se u velikoj mjeri temelji na vodenim sportovima.[1] Osim Leeuwardena, veći grad je i Harlingen ujedno jedina luka provincije, koja joj služi kao izlaz na more. Ostala veća naselja su Sneek, Heerenveen, Drachten, Bolsward, Franeker, Dokkum[1] i Lemmer.
Općine (gemeente) Frieslanda
uredi- Achtkarspelen
- Ameland
- Boarnsterhim
- Dantumadiel
- Dongeradeel
- Ferwerderadiel
- Franekeradeel
- Gaasterlân-Sleat
- Harlingen
- Heerenveen
- Het Bildt
- Kollumerland c.a.
- Leeuwarden
- Leeuwarderadeel
- Lemsterland
- Littenseradiel
- Menaldumadeel
- Ooststellingwerf
- Opsterland
- Schiermonnikoog
- Skarsterlân
- Smallingerland
- Súdwest Fryslân
- Terschelling
- Tytsjerksteradiel
- Vlieland
- Weststellingwerf
Drevni gradovi Frieslanda
uredi| Nizozemski | Zapadnofrizijski | Povelja dana |
|---|---|---|
| Leeuwarden | Ljouwert | 1285, obnovljena 1435.. |
| Sneek | Snits | 1456. |
| IJlst | Drylts | 1268. |
| Sloten | Sleat | 1426. |
| Stavoren | Starum | 1118. |
| Hindeloopen | Hylpen | 1285. |
| Workum | Warkum | 1399. |
| Bolsward | Boalsert | 1425. |
| Harlingen | Harns | 1234. |
| Franeker | Frjentsjer | 1374. |
| Dokkum | Dokkum | 1298. |
